اختلال شخصیت مرزی (BPD) و اختلال دوقطبی (BD) دو بیماری روانی هستند اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته میشوند، در حالی که هر دو بیماری با نوسانات خلقی و مشکلات روابط مشخص میشوند، تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی بین این دو اختلال وجود دارد بنابراین درک این تفاوتها برای تشخیص و درمان دقیق ضروری است.
اختلال دوقطبی یک اختلال خلقی است که با نوسانات مداوم و غیرطبیعی خلق و خوی از شدت شدید تا شیدایی همراه است.
در شرایطی که شخصیت مرزی یک اختلال شخصیت است که با نوسانات خلقی شدید، احساس پوچی و ترس از طرد شدن مشخص میشود. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، دورههای افسردگی و شیدایی را تجربه میکنند، در حالی که افراد مبتلا به شخصیتهای مرزی نوسانات خلقی سریعتری دارند که از چند ساعت تا روز طول میکشند.
در این مطلب از مجله تخصصی مغز و اعصاب برین مگ درباره تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی، علائم، راههای تشخیصی و درمانی آن را برای شما توضیح میدهیم پس با ما همراه باشید.
تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دوقطبی چیست؟
شخصیت مرزی یا Borderline Personality به شخصیتی اطلاق میشود که با نوسانات شدید در احساسات، رفتارها و ارتباطات افراد مشخص میشود. افرادی که شخصیت مرزی دارند، ممکن است دچار نوسانات شدید در خلق و خوی، تصمیمگیریها و ارتباطات با دیگران شوند.
آنها ممکن است دچار نگرانیها، ترسها و افکار خودکشی شوند. علاوه بر این، این افراد ممکن است دشواری در حفظ روابط موثر با دیگران داشته باشند و به سرعت از دوستی به دشمنی تغییر کنند.
در مقابل، شخصیت دوقطبی یا Bipolar Personality به شخصیتی اطلاق میشود که با دو حالت متناقض اصلی شناخته میشود. افرادی که شخصیت دوقطبی دارند، ممکن است در دو حالت افسرده و منفعل یا هیجانی و پرانرژی دچار تغییرات شدید شوند.
این افراد ممکن است در دورههایی از افسردگی شدید رنج ببرند که به آن افسردگی دوقطبی یا افسردگی – شیدایی دوقطبی معروف است، و در دورههای دیگر از افزایش فعالیت و انرژی بیش از حدی برخوردار شوند که به آن مانیا یا شیدایی دوقطبی معروف است.
تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی در الگوهای خلقی است که افراد تجربه میکنند. افراد مبتلا به شخصیت مرزی معمولاً نوسانات خلقی سریع و شدیدی را تجربه میکنند که می تواند در عرض چند ساعت یا روز تغییر کند.
این در حالی است که افراد مبتلا به دو قطبی معمولاً دورههای خلقی پایدارتری دارند که به عنوان اپیزود شناخته میشوند و می توانند چند روز، چند هفته یا چند ماه طول بکشند.
علاوه بر این، افراد مبتلا به دو قطبی معمولاً دورههایی از خلق و خوی بالا (مانیا یا هیپومانیا) را تجربه میکنند که در افراد مبتلا به شخصیت مرزی اینگونه نیست. روانپریشی که شامل توهم یا هذیان است، در افراد مبتلا به دو قطبی شایعتر است، اما در افراد مبتلا به شخصیت مرزی نادر است.
نشانه های رایج تفاوت بین این دو اختلال چیست؟
با توجه به توضیحات زیر، میتوانید تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی را مشاهده کنید:
- تفاوت در تغییرات خلق و خو:
– در اختلال دوقطبی، تغییرات خلق و خو بین دورههای افسردگی و شیدایی متناوب است.
– در شخصیت مرزی، تغییرات خلق و خو به صورت سریع و ناگهانی اتفاق میافتد.
- تفاوت در روابط اجتماعی:
– افراد با اختلال دوقطبی ممکن است روابط متعدد و ناپایدار داشته باشند.
– افراد با شخصیت مرزی دچار بیثباتی در روابط اجتماعی خود باشند و به سرعت از دوستی به دشمنی تغییر کنند.
- تفاوت در عواطف و خلق:
– افراد با اختلال دوقطبی ممکن است دورههای افسردگی یا شیدایی تجربه کنند.
– افراد با شخصیت مرزی دچار بیسامانی عاطفی شوند و احساساتشان به طور ناگهانی تغییر کنند.
با توجه به این تفاوتها، میتوان بهتر از همه این دو اختلال را تشخیص داد و اقدامات مناسب برای مدیریت آنها را انجام داد.
سایر راههای تشخیص تمایز بین اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی
تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی
هنگام تمایز بین اختلال شخصیت مرزی و اختلال دوقطبی، متخصصان سلامت روان عوامل مختلفی را در نظر میگیرند که به تشخیص کمک میکنند. این عوامل به درک تمایز بین این دو شرایط کمک میکند:
- کیفیت: هر دو اختلال شامل نوسانات خلقی هستند، اما ماهیت این نوسانات خلقی می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دورههای مشخصی از شیدایی و افسردگی را تجربه میکنند. در مقابل، افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی اغلب دردهای عاطفی شدید همراه با احساس پوچی، ناامیدی، خشم، ناامیدی و تنهایی را تجربه میکنند.
- زمان بندی: نوسانات خلقی در اختلال شخصیت مرزی معمولاً کوتاه مدت هستند و تنها چند ساعت در هر بار طول میکشند. برعکس، نوسانات خلقی در اختلال دوقطبی تمایل دارد برای روزها یا حتی هفتهها ادامه یابد.
- محرکها: تغییرات خلقی اختلال شخصیت مرزی اغلب توسط عوامل خارجی و عوامل استرس زای محیطی مانند درگیری با عزیزان ایجاد می شود. از سوی دیگر، تغییرات خلقی در اختلال دوقطبی میتواند به طور ناگهانی و بدون علت آشکار رخ دهد.
- شدت: نوسانات خلقی در اختلال شخصیت مرزی به ندرت شامل احساس شادی می شود. این تغییرات معمولاً شامل تغییر حالت غمگینی به حالت خنثی تر است. در اختلال دوقطبی، تغییرات خلقی به انتقال از احساسات منفی به مثبت محدود نمیشود.
با در نظر گرفتن این عوامل، متخصصان سلامت روان می توانند به طور موثر بین اختلال شخصیت مرزی و اختلال دوقطبی تفاوت قائل شوند. این درک منجر به تشخیصهای دقیقتر می شود و امکان ایجاد رویکردهای درمانی مناسب برای هر بیماری را فراهم میکند.
اختلال شخصیت مرزی و اختلال دوقطبی چه شباهت هایی با هم دارند؟
اختلال شخصیت مرزی (BPD) و اختلال دوقطبی (BD) دو بیماری روانی هستند که علیرغم تفاوتهای کلیدی، اشتراکات قابل توجهی نیز دارند. درک این شباهت ها می تواند برای تشخیص دقیق و برنامه ریزی درمانی مناسب مفید باشد.
- ناپایداری خلقی:
هر دو اختلال دو قطبی و شخصیت مرزی با ناپایداری خلقی مشخص میشوند. افراد مبتلا به این بیماریها نوسانات خلقی شدید و غیر قابل پیش بینی را تجربه میکنند که می تواند بر افکار، احساسات و رفتار آنها تأثیر قابل توجهی بگذارد. این نوسانات خلقی می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و در عرض چند ساعت یا چند روز رخ دهد.
- رفتارهای تکانشی:
رفتارهای تکانشی یکی دیگر از ویژگیهای مشترک اختلال دو قطبی و شخصیت مرزی است. افراد مبتلا به این بیماریها ممکن است درگیر اقداماتی شوند که بدون فکر کردن انجام میشوند و عواقب منفی به دنبال داشته باشند. این رفتارها می تواند شامل مواردی مانند سوء مصرف مواد، رفتارهای جنسی پرخطر، رانندگی بی پروا و خودآزاری باشد.
- مشکلات روابط:
حفظ روابط سالم برای افراد مبتلا به اختلال دو قطبی و شخصیت مرزی دشوار است. ناپایداری خلقی و رفتارهای تکانشی آنها می تواند منجر به درگیری، سوء تفاهم و بی ثباتی در روابط آنها شود. علاوه بر این، افراد مبتلا به BPD ممکن است ترس شدیدی از رها شدن داشته باشند که می تواند منجر به رفتارهای چسبنده و کنترل کننده شود.
- احساس پوچی و بی هویتی:
افراد مبتلا به اختلال دو قطبی و شخصیت مرزی اغلب احساس پوچی و بی هویتی میکنند. آنها ممکن است در مورد ارزش خود و جایگاه خود در جهان مطمئن نباشند. این احساسات می تواند منجر به عزت نفس پایین، انزوا اجتماعی و افکار خودکشی شود.
- سوء مصرف مواد:
سوء مصرف مواد در افراد مبتلا به اختلال دو قطبی و شخصیت مرزی شایع است. آنها ممکن است از مواد مخدر یا الکل برای مقابله با علائم خود مانند درد عاطفی، ناپایداری خلقی و بی قراری استفاده کنند. با این حال، سوء مصرف مواد می تواند علائم این بیماریها را بدتر کند و مشکلات جدیدی ایجاد کند.
توجه به این نکته مهم است که اینها فقط برخی از شباهت های کلیدی بین اختلال دو قطبی و شخصیت مرزی هستند. هر یک از این بیماریها مجموعه منحصر به فردی از علائم و معیارهای تشخیصی خاص خود را دارند.
برای تشخیص دقیق و برنامه ریزی درمانی مناسب، مشورت با یک متخصص بهداشت روان واجد شرایط ضروری است.
علل اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی
علل دقیق اختلال شخصیت مرزی (BPD) و اختلال دوقطبی (BD) هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما به نظر میرسد که هر دو بیماری ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی باشند. با این حال، تفاوتهای قابل توجهی در درک فعلی ما از علل این دو بیماری وجود دارد.
علل شخصیت مرزی:
- ژنتیک: تحقیقات نشان داده است که اختلال شخصیت مرزی در خانوادهها شایع است که نشان میدهد ژنتیک نقش مهمی در ابتلا به این بیماری دارد. با این حال، ژنهای خاصی که مسئول اختلال شخصیت مرزی هستند هنوز شناسایی نشدهاند.
- محیط: عوامل محیطی نیز به احتمال زیاد در بروز اختلال شخصیت مرزی نقش دارند. تجربیات دوران کودکی مانند سوء استفاده، غفلت و عدم ثبات خانوادگی با خطر ابتلا به اختلال شخصیت مرزی مرتبط بوده است.
- اختلالات مغزی: برخی تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است تفاوت هایی در ساختار و عملکرد مغز خود داشته باشند. با این حال، این یافتهها قطعی نیستند و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
علل اختلال دو قطبی:
- ژنتیک: BD به طور قابل توجهی ژنتیکی است. داشتن خویشاوند مبتلا به بیماری دو قطبی خطر ابتلا به این بیماری را به طور قابل توجهی افزایش میدهد. محققان تعدادی ژن را شناسایی کردهاند که با بیماری دو قطبی مرتبط هستند.
- عوامل عصبی: به نظر میرسد عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز به نام ناقلین عصبی در بروز بیماری دو قطبی نقش دارد. با این حال، علت دقیق این عدم تعادل ناشناخته است.
- عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی مانند استرس شدید ممکن است در افراد مستعد ژنتیکی، سبب بروز بیماری دو قطبی شوند.
چگونه میتوانیم بفهمیم که آیا به اختلال شخصیت مرزی یا دو قطبی مبتلا هستیم؟
اگر فکر می کنید ممکن است به اختلال شخصیت مرزی (BPD) یا اختلال دوقطبی (BD) مبتلا باشید، مهم است که برای ارزیابی به یک متخصص بهداشت روان واجد شرایط مراجعه کنید. یک متخصص مانند روانپزشک یا روانشناس می تواند با انجام مصاحبه ارزیابی و بررسی سابقه پزشکی شما، تشخیص دقیق را ارائه دهد.
در اینجا چند علامت وجود دارد که باید به آنها توجه کنید:
اختلال شخصیت مرزی (BPD):
- ناپایداری خلقی شدید و غیر قابل پیش بینی
- رفتارهای تکانشی
- مشکلات روابط
- احساس پوچی و بی هویتی
- خودآزاری
- ترس شدید از رها شدن
- ناپایداری در احساس خود
- احساس جدایی از واقعیت
اختلال دوقطبی (BD):
- دورههای خلقی بالا (مانیا یا هیپومانیا) که با افزایش انرژی، خلق و خو و فعالیت مشخص میشوند.
- دورههای افسردگی که با خلق و خوی پایین، خستگی و کاهش فعالیت مشخص میشوند.
- روان پریشی (توهم یا هذیان) در برخی موارد
- تغییرات در الگوهای خواب
- تغییرات در اشتها
- کاهش تمرکز
- بی قراری یا احساس کندی
مهم است به یاد داشته باشید که اینها فقط برخی از علائم شایع BPD و BD هستند. هر کس این بیماریها را به طور متفاوتی تجربه میکند.
اگر هر یک از این علائم را تجربه میکنید، مهم است که در اسرع وقت به دنبال کمک باشید. درمانهای موثر زیادی برای BPD و BD وجود دارد که می تواند به شما در مدیریت علائم و زندگی یک زندگی سالم و پربار کمک کند.
آیا اختلال دو قطبی خطرناک تر از اختلال شخصیت مرزی است؟
این سؤال که آیا اختلال دوقطبی «خطرناکتر» از اختلال شخصیت مرزی (BPD) است، پیچیده است و به عوامل مختلفی از جمله فرد و شرایط او بستگی دارد.
هر دو خطرات و آسیب های منحصر به فرد خود را دارند. اختلال دوقطبی با نوسانات خلقی قابل توجه، از جمله دورههای شیدایی یا هیپومانیک و دورههای افسردگی مشخص می شود.
این تغییرات خلقی می تواند بر سطوح انرژی، توانایی عملکرد و رفتار فرد تأثیر بگذارد. در موارد شدید، ممکن است خطر آسیب رساندن به خود یا رفتار خودکشی در طول دورههای افسردگی یا رفتارهای تکانشی و پرخطر در مراحل شیدایی وجود داشته باشد. اختلال شخصیت مرزی، از سوی دیگر، شامل الگویی از احساسات شدید، روابط ناپایدار و تکانشگری است.
افراد مبتلا به شخصیت مرزی ممکن است دورههای شدید خشم، افسردگی و اضطراب را تجربه کنند که می تواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. آنها همچنین ممکن است با افکار مکرر آسیب رساندن به خود یا خودکشی، به ویژه در پاسخ به ترس از طرد شدن یا رها شدن، دست و پنجه نرم کنند.
هر دو اختلال می توانند با آسیب رساندن به خود و رفتار خودکشی همراه باشند، اما زمینه و محرکها ممکن است متفاوت باشد.
درمان هر دو بیماری معمولاً شامل روان درمانی است و در برخی موارد ممکن است برای اختلال دوقطبی دارو تجویز شود.
تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی، دریافت تشخیص دقیق و درمان مناسب برای افراد دارای هر یک از این شرایط ضروری است. در نهایت، این نیست که کدام اختلال “بدتر” است، بلکه درک این موضوع است که هر دو به مراقبت دلسوزانه و مدیریت موثر برای بهبود کیفیت زندگی و کاهش خطرات نیاز دارند.
تفاوت و شباهت های روشهای درمانی این دو اختلال
درمان اختلال شخصیت مرزی (BPD) و اختلال دوقطبی (BD) شباهتها و تفاوتهای کلیدی دارد. هدف کلی درمان در هر دو بیماری، کاهش علائم، بهبود عملکرد و کیفیت زندگی فرد است.
شباهتها در درمان اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی
- روان درمانی: روان درمانی بخش اساسی درمان هم اختلال شخصیت مری و هم اختلال دو قطبی است. انواع مختلفی از روان درمانی برای این بیماریها موثر هستند، از جمله درمان شناختی رفتاری (CBT)، درمان مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان دیالکتیکی رفتاری (DBT) که به طور ویژه برای درمان اختلال شخصیت مرزی مورد استفاده قرار میگیرد.
- دارو: دارو نیز می تواند در درمان هم شخصیت مرزی و هم اختلال دو قطبی مفید باشد. داروهای ضد افسردگی، تثبیت کننده های خلقی و ضد روانپریشی ممکن است برای درمان علائم این بیماریها تجویز شوند.
تفاوت ها در درمان اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی
- تمرکز درمان:تمرکز درمان اختلال شخصیت مرزی معمولاً بر روی بهبود تنظیم عاطفی، کاهش رفتارهای تکانشی و ارتقای روابط سالم است. در مقابل، تمرکز درمان اختلال دو قطبی معمولاً بر روی تثبیت خلق و خو و جلوگیری از اپیزودهای مانیا یا افسردگی است.
- دارو: انواع داروهایی که برای درمان اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی استفاده میشوند ممکن است متفاوت باشد. بهعنوانمثال، تثبیت کننده های خلقی به طور معمول در درمان دو قطبی نقش اساسی دارند، در حالی که در درمان درمان اختلال شخصیت مرزی کمتر استفاده میشوند.
- مدت درمان: درمان اختلال شخصیت مرزی ممکن است طولانی مدت و مداوم باشد، در حالی که درمان دوقطبی ممکن است به طور قابل توجهی از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی از افراد مبتلا به دوقطبی می توانند با مصرف دارو و درمان منظم، بیماری خود را به طور موثر کنترل کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به بستری شدن در بیمارستان یا سایر سطوح مراقبتهای شدید در طول دورههای شدید بیماری نیاز داشته باشند.
مهم است به خاطر داشته باشید که اینها فقط دستورالعمل های کلی هستند و بهترین برنامه درمانی برای هر فرد منحصر به فرد خواهد بود. یک متخصص بهداشت روان واجد شرایط می تواند با ارزیابی دقیق علائم و سابقه پزشکی شما، بهترین برنامه درمانی را برای شما تعیین کند.
سخن پایانی
در نهایت، در این مطلب از مجله تخصصی برین مگ درباره تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی به نتیجه میرسد که این دو اختلال به صورت متمایزی از یکدیگر هستند. عواملی که در تشخیص این دو اختلال نقش دارند شامل کیفیت تغییرات خلق و خوی، زمانبندی آنها، علت آنها و شدت آنها است.
در اختلال شخصیت مرزی، تغییرات خلق و خوی معمولاً شدید و شامل درد و رنج عمیق، احساس خلأ، ناامیدی، خشم، ناامیدی و تنهایی است. این تغییرات معمولاً به علت استرسهای خارجی و محیطی رخ میدهند و معمولاً به مدت کوتاهی، مانند چند ساعت، ادامه مییابند.
در اختلال دوقطبی، تغییرات خلق و خوی شامل دورههای شیدایی و افسردگی است. این دورهها معمولاً برای چند روز یا حتی چند هفته ادامه دارند و معمولاً بدون علت واضحی رخ میدهند.
بنابراین، با توجه به این تفاوتها، میتوان نتیجه گرفت که اختلال شخصیت مرزی و اختلال دوقطبی دو اختلال جداگانه هستند که نیاز به تشخیص و درمان مناسب دارند. این مقاله به تفهیم بهتر این دو اختلال کمک میکند و در تشخیص صحیح و ارائه روشهای درمانی مناسب برای هر کدام از این اختلالات مؤثر است.