علائم شیزوفرنی در بزرگسالان و آیا شیزوفرنی در زنان با مردان متفاوت است؟

علائم شیزوفرنی در بزرگسالان تا کودکان و نوجوان بیشتر رخ می‌دهد.  این اختلال معمولاً با علائمی همچون توهم‌ها، افکار ناهنجار، تصورات غیر واقعی، و انزوا از اجتماع همراه است. بیشتر مردم به اشتباه فکر می‌کنند که شیزوفرنی به معنای دوقطبیت یا اختلال شخصیت چندشخصیتی است، اما واقعیت این است که شیزوفرنی یک اختلال جداگانه است که نیاز به تشخیص و درمان صحیح دارد.

 شناخت علائم شیزوفرنی در بزرگسالان  می‌تواند به افراد کمک کند تا به موقع به متخصصان روانشناسی مراجعه کرده و درمان مناسب را دریافت کنند.

در این مطلب از مجله تخصصی مغز و اعصاب برین مگ به علائم شیزوفرنی در بزرگسالان و علل آن می‌پردازیم پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

شیزوفرنی در بزرگسالان چیست؟

شیزوفرنی یک اختلال روانی جدی است که ممکن است برای افراد دچار آن باعث مشکلات جدی در زندگی روزمره شان شود. این اختلال بر اساس تجربه و ادراک غلط از واقعیت تعریف می‌شود و معمولاً با اندیشه‌ها، اعتقادات و احساسات نادرست همراه است. افراد مبتلا به شیزوفرنی ممکن است تجربیات غیرمعمولی مانند شنیدن صداهایی که دیگران نمی‌شنوند یا دیدن چیزهایی که وجود خارجی ندارند، داشته باشند.

در حالی که شیزوفرنی یک بیماری چالش‌برانگیز است، مهم است که به یاد داشته باشید که قابل درمان است. با تشخیص و مداخله زودهنگام مناسب، بسیاری از افراد مبتلا به شیزوفرنی می‌توانند علائم خود را کنترل کرده و زندگی پرباری داشته باشند.

علائم شیزوفرنی در بزرگسالان

علائم شیزوفرنی در بزرگسالان می‌تواند شامل نشانه مثبت و منفی باشد. علائم مثبت شیزوفرنی به دسته ای از علائم این بیماری روانی اشاره دارد که نشان دهنده “اضافه شدن” چیزی به دنیای واقعی فرد مبتلا است و به صورت تجربیات واقعی یا تصوری بروز کنند و معمولاً از نقص عملکرد مغزی ناشی می‌شوند.

همچنین این علائم برخلاف علائم منفی که به “کم شدن” یا “از بین رفتن” چیزهایی از دنیای واقعی فرد اشاره دارند، هستند. در موارد شدیدتر، افراد مبتلا به علایم منفی شیزوفرنی ممکن است دچار انحرافات عاطفی شوند و تصور داشته باشند که دیگران در تلاش برای آسیب زدن به آن‌ها هستند. این انحرافات عاطفی می‌تواند منجر به رفتارهای خشونت‌آمیز یا خودکشی شود.

در ادامه مطلب به توضیح بیشتر نشانه های منفی و مثبت خواهیم پرداخت پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید:

۱. علائم مثبت شیزوفرنی در بزرگسالان

موارد شایع علائم مثبت در بزرگسالان شامل موارد زیر است:

توهم 

یکی از علائم شیزوفرنی در بزرگسالان توهم است که به آن  درک اشتباهی از یکی از حواس پنج‌گانه (بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی یا لامسه) می‌گویند.

 افراد مبتلا به شیزوفرنی ممکن است چیزهایی را ببینند، بشنوند، بو کنند، بچشند یا احساس کنند که در واقع وجود خارجی ندارند. توهمات می‌توانند بسیار واضح و واقعی به نظر برسند و تشخیص آنها از واقعیت برای فرد مبتلا دشوار باشد.

توهمات می‌توانند در انواع مختلفی از شیزوفرنی شامل شنیدن صداهای غیر واقعی، دیدن تصاویری که دیگران نمی‌توانند آنها را ببینند، یا اعتقاد به اینکه کسی به دنبالشان است، نمایان شوند. این توهمات می‌توانند برای فرد مبتلا به شیزوفرنی احساس ترس، استرس و اضطراب ایجاد کنند و ممکن است منجر به رفتارهای غیرمعمول یا خطرناک شوند.

هذیان

هذیان باور غلط و غیرقابل توجیهی است که فرد به شدت به آن پایبند است. هذیان ها علیرغم شواهد متقاعد کننده ای که خلاف آنها را نشان می دهد، همچنان توسط فرد باور دارند. برخی از موضوعات رایج هذیان ها شامل توطئه، آزار و اذیت، تعقیب، حس بزرگداشت یا گناه هستند.

هذیان ممکن است به صورت موقت یا مزمن در افراد ظاهر شود و می‌تواند منجر به اختلالات روانی و اجتماعی شود. افراد مبتلا به هذیان ممکن است از واقعیت جدا شده و در دنیای خیالات خود زندگی کنند. این افراد ممکن است افکار و باورهای نادرست و غیرقابل اثبات داشته باشند و این ممکن است باعث مشکلات بزرگ برای آنها و اطرافیانشان شود.

گفتار آشفته

 گفتار آشفته که یکی از علائم شیزوفرنی در بزرگسالان است  به روشی از صحبت کردن اشاره دارد که درک آن برای دیگران دشوار است. این می تواند شامل صحبت کردن با سرعت زیاد یا خیلی آهسته، پریدن از یک موضوع به موضوع دیگر، صحبت کردن نامربوط یا استفاده از کلمات یا عباراتی باشد که دیگران متوجه آنها نمی شوند.

گفتار آشفته ممکن است ناشی از اضطراب، استرس یا حتی بیماری های روانی مانند شیزوفرنی باشد. افرادی که دچار گفتار آشفته هستند ممکن است با مشکلات ارتباطی و اجتماعی مواجه شوند و در برخی مواقع احساس شرم و ناامیدی کنند.

برای کمک به افرادی که گفتار آشفته دارند، می توان از روش های مختلفی استفاده کرد. این شامل مشاوره با روانشناس یا متخصص گفتار درمانی، تمرین های تنفسی و آرامش، مراجعه به گروه‌های حمایتی و حتی داروهای تجویز شده توسط پزشک می شود.

اهمیت درک و پذیرش افراد دچار گفتار آشفته بسیار مهم است تا بتوانند با اعتماد به نفس به ارتباطات خود ادامه دهند و به بهبود وضعیت خود برسند. با حمایت و توجه به این افراد، می‌توانند بهبود یابند و بهترین نسخه خود را نشان دهند.

 

رفتار آشفته

رفتار آشفته در افراد مبتلا به شیزوفرنی  به رفتاری غیرقابل پیش بینی و نامنظم اشاره دارد که برای دیگران عجیب به نظر می رسد. این می تواند شامل حرکات غیرمعمول، ژست های عجیب و غریب، لباس پوشیدن نامناسب یا عدم رعایت بهداشت شخصی باشد.

علاوه بر این، افراد مبتلا به شیزوفرنی ممکن است از طرز صحبت کردن یا اندازه گیری اجتماعی عجیب و غریبی داشته باشند. آنها ممکن است با دیگران به شکل غیرمنطقی و غیرقابل فهم صحبت کنند یا حتی از ایده ها و باورهایی که برای دیگران عجیب به نظر می رسد، صحبت کنند.

علائم شیزوفرنی در بزرگسالان

۲. علائم منفی شیزوفرنی در بزرگسالان

موارد شایع علائم  منفی در بزرگسالان شامل موارد زیر است:

 بی‌توجهی

بی‌توجهی که به عدم توانایی در تمرکز یا حفظ توجه نیز شناخته می‌شود، یک وضعیت روانپزشکی است که به راحتی حواس‌پرت شدن از علائم منفی شیزوفرنی را به دنبال دارد. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که فرد نتواند به یک موضوع یا کار توجه کافی داشته باشد و به جای آن به مسائل دیگر توجه می‌کند.

 بی‌توجهی می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند نداشتن خواب کافی، دلسوزی بیش از حد به دیگران، عشق به کار، و لذت ناکافی از لحظه‌های خوب زندگی رخ دهد.این وضعیت می‌تواند به مشکلاتی مانند فقدان انگیزگی، خستگی، و ناتوانی در انجام کارها منجر شود.

 افراد با بی‌توجهی ممکن است به جای انجام کارهایشان، به مسائل دیگر توجه کنند و به این ترتیب، از رسیدن به اهدافشان باز می‌مانند. به همین دلیل، درمان بی‌توجهی با مشاوره روانپزشکی و تغییر سبک زندگی به منظور بهبود تمرکز و انگیزگی ضروری است.

آفلازیا( کم‌حرفی یا فقدان کامل گفتار)

آفلازیا، یکی از علائم منفی شیزوفرنی است که در آن فرد دچار کم‌حرفی یا فقدان کامل گفتار می‌شود. این مشکل در بروز صحیح احساسات در رفتار و گفتار فرد ظاهر می‌شود. افراد مبتلا به شیزوفرنی ممکن است در بیان خود دچار مشکل شوند و سخنان خود را ناتوانانه و ناقص بیان کنند. این علامت منفی به عنوان نقص در فرایندهای فکری و عاطفی فرد ظاهر می‌شود و می‌تواند بر کیفیت زندگی و عملکرد فرد تأثیر منفی داشته باشد.

این نقص در بیان و کم‌حرفی می‌تواند به دلیل اختلال در پردازش سیستم پاداش در مغز باشد. در شیزوفرنی، این پردازش سیستم پاداش دچار اختلال می‌شود که منجر به کم‌حرفی و فقدان کامل گفتار می‌شود.

بی‌احساسی (عدم توانایی در ابراز احساسات)

بی‌احساسی، یکی از علائم منفی شیزوفرنی است که در آن فرد دچار کم‌حرفی یا فقدان کامل ابراز احساسات می‌شود. این مشکل در بروز صحیح احساسات در رفتار و گفتار فرد ظاهر می‌شود.

افراد مبتلا به شیزوفرنی ممکن است در بیان خود دچار مشکل شوند و سخنان خود را ناتوانانه و ناقص بیان کنند. این علامت منفی به عنوان نقص در فرایندهای فکری و عاطفی فرد ظاهر می‌شود و می‌تواند بر کیفیت زندگی و عملکرد فرد تأثیر منفی داشته باشد.

این نقص در ابراز احساسات می‌تواند به دلیل اختلال در پردازش سیستم پاداش در مغز باشد. پاداش، عامل اصلی ایجاد انگیزه و علاقه در افراد  است که به واسطه دوپامین ترشح می شود.

 

در شیزوفرنی، این پردازش سیستم پاداش دچار اختلال می‌شود که منجر به کم‌حرفی و فقدان کامل ابراز احساسات می‌شود.

علائم شیزوفرنی در بزرگسالان
بی‌تحرکی: (فقدان انگیزه و ابتکار عمل)

بی‌تحرکی، یکی از علائم منفی شیزوفرنی است که در آن فرد دچار فقدان انگیزه و ابتکار عمل می‌شود. این مشکل در بروز صحیح رفتار و گفتار فرد ظاهر می‌شود. افراد مبتلا به شیزوفرنی ممکن است در انجام فعالیت‌های روزانه دچار مشکل شوند و از انگیزه و ابتکار خود کم‌حرفی کنند. این علامت منفی به عنوان نقص در فرایندهای فکری و عاطفی فرد ظاهر می‌شود و می‌تواند بر کیفیت زندگی و عملکرد فرد تأثیر منفی داشته باشد.

این نقص در انگیزه و ابتکار می‌تواند به دلیل اختلال در پردازش سیستم پاداش در مغز باشد. در شیزوفرنی، این پردازش سیستم پاداش دچار اختلال می‌شود که منجر به فقدان انگیزه و ابتکار عمل می‌شود

کاتاتونیا:

کاتاتونیا، یکی دیگر از علائم شیزوفرنی در بزرگسالان است که در آن فرد دچار اختلال در حرکات بدن و رفتار می‌شود. این مشکل ممکن است به صورت بی‌حرکتی کامل یا حرکات غیرطبیعی و تکراری در فرد ظاهر شود.

افراد مبتلا به کاتاتونیا ممکن است ساعت‌ها در یک وضعیت خاص بمانند و حتی از خوردن و آشامیدن خودداری کنند. این علامت منفی به عنوان نقص در فرایندهای حرکتی فرد ظاهر می‌شود و می‌تواند بر کیفیت زندگی و عملکرد فرد تأثیر منفی داشته باشد.

این نقص در حرکات بدن و رفتار می‌تواند به دلیل اختلال در پردازش سیستم پاداش در مغز باشد. در شیزوفرنی، این پردازش سیستم پاداش دچار اختلال می‌شود که منجر به کاتاتونیا می‌شود.

مقایسه شیزوفرنی در بزرگسالان با نوجوان چیست؟

این بیماری معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود، اما می‌تواند در دوران کودکی نیز رخ دهد. در حالی که علائم اصلی اسکیزوفرنی در افراد در هر سنی مشابه است، برخی از تفاوت‌های کلیدی بین نحوه‌ی بروز این بیماری در بزرگسالان و نوجوانان وجود دارد.

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها در سن شروع بیماری است. اسکیزوفرنی معمولاً در بزرگسالان بین سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی شروع می‌شود. در حالی که در نوجوانان ممکن است در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ شروع شود. این بدان معناست که نوجوانان ممکن است سال‌ها قبل از دریافت تشخیص و درمان مناسب، با علائم بیماری دست و پنجه نرم کنند.

تفاوت دیگر در نحوه‌ی بروز علائم است. بزرگسالان مبتلا به اسکیزوفرنی بیشتر دچار توهم، هذیان، گفتار آشفته و رفتارهای غیرمنظم هستند. در حالی که نوجوانان بیشتر احتمال دارد علائم منفی مانند بی‌حوصلگی، بی‌احساسی و فقدان انگیزه را تجربه کنند. همچنین ممکن است در عملکرد تحصیلی، روابط اجتماعی و مهارت‌های مقابله‌ای با مشکل مواجه شوند.

علت این تفاوت‌ها به طور کامل شناخته شده نیست، اما احتمالاً ترکیبی از عوامل ژنتیکی، رشدی و محیطی در آن نقش دارند. به عنوان مثال، نوجوانان ممکن است به دلیل مغز در حال توسعه‌ی خود، بیشتر در برابر اثرات مضر اسکیزوفرنی آسیب‌پذیر باشند.

علائم شیزوفرنی در بزرگسالان

آیا شیزوفرنی در زنان با مردان متفاوت است؟

اختلال شیزوفرنی در زنان و مردان ممکن است با تفاوت‌هایی همراه باشد. برخی تحقیقات نشان داده است که زنان ممکن است نشانه‌های مختلفی از شیزوفرنی را نسبت به مردان داشته باشند. به عنوان مثال، زنان ممکن است تمایل بیشتری به تجربه توهم‌های صوتی داشته باشند، در حالی که مردان بیشتر ممکن است تجربه توهم‌های بصری داشته باشند. همچنین، زنان ممکن است نشانه‌های افسردگی و اضطراب بیشتری داشته باشند که می‌تواند اختلال شیزوفرنی را تشدید کند.

با این حال، مهم است به‌یاد داشت که هر فرد برای تشخیص و درمان اختلال شیزوفرنی نیاز به ارزیابی تخصصی از سوی یک روان‌پزشک دارد. این ارزیابی‌ها باید معیارهای دقیقی را برای تشخیص شیزوفرنی در هر فرد در نظر بگیرند و به تفاوت‌های جنسیتی نیز توجه کنند. درمان شیزوفرنی نیز می‌تواند شامل داروها، مشاوره روان‌شناختی، و حمایت اجتماعی باشد تا فرد بتواند بهبود یابد و زندگی بهتری داشته باشد.

سخن پایانی

شیزوفرنی در بزرگسالان یک اختلال روانپزشکی جدی است که می‌تواند تأثیر عمیق و گسترده‌ای بر زندگی فرد و خانواده او داشته باشد. این بیماری با علائم مختلفی همراه است که می‌توانند در طول زمان تغییر کنند و شامل دوره‌های حاد شدن و بهبودی علائم است.

علائم شیزوفرنی در بزرگسالان به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: علائم مثبت مانند توهمات، هذیان‌ها و رفتارهای آشفته؛ و علائم منفی مانند بی‌انگیزگی، بی‌احساسی و کم‌حرفی. علائم منفی معمولاً پایدارتر هستند و بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بیشتری می‌گذارند.

درمان شیزوفرنی در بزرگسالان شامل دارودرمانی با داروهای آنتی‌سایکوتیک و درمان‌های روان‌شناختی مانند درمان شناختی-رفتاری است. حمایت اجتماعی و خانوادگی نیز برای بهبود عملکرد و کیفیت زندگی بیماران بسیار مهم است.

پیشگیری از عود و مدیریت صحیح علائم از طریق پیروی از درمان‌ها، اجتناب از مصرف مواد و داشتن سبک زندگی سالم برای بیماران شیزوفرنی بزرگسال حائز اهمیت است. با وجود چالش‌های موجود، درمان‌های مناسب می‌توانند به بهبود عملکرد و کیفیت زندگی این بیماران کمک کنند.