ممکن است برای شما هم تاکنون این سوال پیش آمده باشد که مغز چگونه کار می‌کند؟ مغز یک عضو مهم و حیاتی در بدن است که وظیفه کنترل احساسات، فکر، حافظه، خاطرات و …. را برعهده دارد.
این عضو به کمک نخاع تمامی حرکات و احساسات بدن ما را کنترل می‌کند. در این مقاله با مجله تخصصی مغز و اعصاب برین مگ همراه باشید تا شما را با عملکرد مغز در بدن بهتر آشنا کنیم.
مغز از چه چیزی ساخته شده است؟
مغز حدود ۱.۲ کیلوگرم وزن دارد که معادل ۲ کیلو از وزن کلی بدن را شامل می‌گردد. ۶۰ درصد از این عضو از چربی تشکیل شده و ۴۰ درصد مابقی آن از آب، پروتئین و کربوهیدرات است. مغز حالتی ماهیچه‌ای ندارد و از خون، سلول‌های عصبی، نخاع و سایر عضوهای دیگر ساخته شده است.
مغز چگونه کار می‌کند؟
در طول روز، سیگنال‌های شیمیایی و الکتریکی بسیاری در بدن ما در حال جابه‌جا شدن هستند. هر کدام از این سیگنال‌ها نیز دارای یک فرآِیند هستند و یک واکنش مختلف را به دنبال دارند.
مغز انسان سیگنال‌هایی که در بدن جابه‌جا می‌شوند را دریافت می‌کند و به کمک سیستم عصبی و نخاع که در بدن وجود دارد، آن‌ها را به عضو یا سلول هدف منتقل می‌کند.
به عنوان مثال زمانی که شما احساس خستگی، درد یا گرسنگی در بدن خود دارید، به این معنی است که بدن شما در حال ارسال سیگنال‌هایی به مغز شما است.
ساقه مغز
ساقه مغز یکی از مهم‌ترین اجزا در آناتومی مغز انسان به شمار می‌آید. این قسمت مخچه و نخاع را به دو نیم کره مغز متصل می‌کند. این قسمت از اجزای مختلفی تشکیل شده است که از جمله آن می‌توان به دیانسفالون، مغز میانی، پونز و بصل النخلاع اشاره کرد. بالاترین بخش در ساقه مغز دیانسفالون است که از اپی تالاموس، ساب تالاموس و هیپوتالاموس و تالاموس تشکیل شده است.
کار هر کدام از این بخش‌های متفاوت است. به عنوان مثال تالاموس مانند یک رله برای اطلاعات عمل می‌کند. درواقع این تمامی اطلاعات حسی و دریافتی از این قسمت مشتق شده است. هیپوتالاموس نیز وظیفه تنظیم و برقراری نظم در رفتارهایی مانند عادات خواب، دمای بدن، الگوهای رفتاری و غده هیپوفیز را برعهده دارد
مخ
بزرگترین قسمت مغز مخ است که خود از دو بخش نیم‌کره سمت راست و چپ تشکیل شده است. این دو نیم‌کره با یک شکاف بزرگ از یکدگیر جدا شده‌اند و هر کدام از آن‌ها وظایف مختلفی دارند.
همه اجزای مخ درون یک قشر خاکستری رنگ قرار گرفته است که از قسمت سفید مخ محافظت می‌کند. این قشر دارای ضخامتی معادل ۲ تا ۴ میلی‌متر است و به صورت لایه لایه در مغز پیچ خورده است.
مخچه
مخچه از طریق ساقه مغز به نخاع متصل شده است. این قسمت توسط یک جفت ساقه مخچه‌ای به ساقه مغز متصل شده است. درون این عضو چهار بطن فعال مغز قرار دارد که مایع مغزی نخاعی در آن‌ها تولید می‌گردد.
بصل النخاع
این قسمت در حقیقت پایین‌ترین قسمت ساقه مغز بوده و بین پونز و مغز میانی قرار دارد. این قسمت تنظیم و پردازش عملکردهایی مانند فشار خون، تنفس، ریتم قلب و… را بر عهده دارد. درواقع زمانی که یک فرد دچار مرگ مغزی می‌شود، نشانه وجود آسیب و مشکلی در این قسمت است.
مغز میانی
این قسمت پشت پلک قرار دارد و قسمت دیانسفالون را به پلک متصل می‌کند. این قسمت وظیفه پردازش حرکات چشم و شنوایی و تعادل را برعهده دارد.
بطن‌ها و مایع نخاعی مغز
یکی دیگر از قسمت‌های مهم آناتومی مغز انسان، حفره‌های تو خالی به نام بطن است که درون آن‌ها مایع نخایی وجود دارد. بطن‌ها درواقع محلی برای ساخت مایع نخایی هستند. مایع نخاعی از بروز آسیب به مغز انسان جلوگیری می‌کند. این مایع حالتی بی رنگ داشته و مدام در حال جذب و پر شدن است.
لوب‌های مغزی
۱. لوب‌های پیشانی
لوب‌های جداری، گیجگاهی و پس سری از جمله چهار لوب‌های مهم و اساسی در مخ هستند. لوب پیشانی که در قسمت پس سر قرار دارد به صورت کامل وظیفه پردازش و کنترل اعمال و حرکات مانند حرکتی، شناختی، زبانی و فرآیندهای شناختی مانند خودآگاهی، خلق و خو، حافظه و عاطفه را برعهده دارد.
۲. لوب فرونتال
این لوب مسئول کنترل گفتار است و در قسمت بروکا واقع شده است. همچنین این قسمت وظیفه پردازش اطلاعاتی نظیر حافظه و عملکردهای حسی را نیز بر عهده دارد.
۳. لوپ تمپورال
لوب‌های تمپورال یا نئوکورتکس، در قسمت قائده جمجمه واقع شده‌اند. این لوب‌ها در قسمت گیجگاهی ورنیکه قرار دارد و وظیفه فهم و درک نوشتار و گفتار را برعهده دارد. این لوب علاوه بر پردازش گفتار وظیفه پردازش اطلاعاتی مانند خاطرات و احساسات را نیز بر عهده دارد.
۴. لوب پس سری
لوب پس سری آخرین لوب از سری لوب‌های مغز است که در قسمت دمی مغز واقع شده است. این لوب وظیفه پردازش اطلاعات بصری را برعهده دارد.
بیماری‌های مغزی که عملکرد آن را با اختلال مواجه می‌کنند؟
به طور کلی بیماری‌هایی در دنیا وجود دارد که می‌تواند عملکرد مغز را مانند هر عضو دیگری با اختلال مواجه کند. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آلزایمر
- زوال عقل
- اختلالات دیمیلیزیان
- بیماری های روانی و روان پزشکی
- سرطان و تومور
- پارکینسون
- ام اس
کلام پایانی
در این مقاله به این سوال مهم پاسخ دادیم که مغز چگونه کار می‌کند و با اجزا و ساختار مهم آن آشنا شدیم. مغز انسان یکی از پیچیده‌ترین موضوعات در دنیا است که از بخش‌های مهمی تشکیل شده است.
هر بخش در مغز یک عملکرد مجزا و در عین حال پیوسته با سایر اعضا دارد. تمامی فعالیت‌ها و عملکردهای اعضای مغز باعث می‌گردد، تا مغز بتواند بهترین عملکرد خود را داشته باشد و کنترل بدن را به بهترین نحو به دست بگیرید.
سوالات متداول
مغز چگونه عمل می‌کند؟
هر روزه سیگنال‌های بسیاری در بدن در حال جابه‌جا شدن هستند. سلول‌های عصبی که درون مغز و سیستم عصبی وجود دارد، وظیفه جابه‌جایی این سیگنال‌ها را برعهده دارند.
مغز هر کدام از این سیگنال‌ها را دریافت می‌کند و به سرعت شروع به پردازش و تحلیل آن می‌کند. سپس با استفاده از نورون‌ها و سایر سلول‌های عصبی، دستور صادر شده برای آن سیگنال را برای عضو ارسال می‌کند.
ساختار مغز به چه شکل است؟
مغز از سه بخش مهم به نام مخ، ساقه مغز و مخچه تشکیل شده است. اعضای مهم دیگری در مغز نیز وجود دارد که از میان آن‌ها می‌توان به اعصاب جمجمه‌ای، لوب‌های مغزی، غده هیپوتالاموس و … اشاره کرد.
