مغز میانی با نام مزانسفالون نیز نام گذاری می‌شود. ناحیه‌ای از مغز مهرداران در حال رشد است که از تکتوم و تگمنتوم تشکیل می‌شود.
همچنین این قسمت از مغز عملکردهای مهمی را در حرکت به خصوص در حرکات چشم‌ها و در پردازش شنوایی و بصری انجام می‌دهد.
در داخل ساقه مغز و بین دو قسمت دیگر مغز، مغز جلویی و پشتی نیز قرار دارد همچنین در مقایسه با مناطق دیگر مغز میانی نسبتاً کوچک است.
قشر بینایی و انواع حرکت‌های غیر ارادی بینایی به خصوص ردیابی اشیا شرکت می‌کند و همچنین فیبرهای شنوایی متقاطع و غیر متقاطع را دریافت می‌کند.
همچنین در داخل مغزمیانی مجاری متشکل از نورون‌هایی که نیم کره مغزی را به مخچه متصل می‌کنند و حاوی بخش عظیمی از شبکه‌های عصبی است که در بر انگیختگی و هوشیاری نقش دارند.
همچنین مغزمیانی کوچک‌ترین ناحیه ساقه مغز محسوب می‌شود که طول آن حدود ۲ سانتی متر است و هنگام صعود از طریق دهانه مخچه تنتوریوم حرکت می‌کند.
در این مطلب از مجله تخصصی برین مگ قصد داریم درباره مغز میانی با شما صحبت کنیم.
مغز میانی
اصطلاح “مغز میانی” یک اصطلاح علمی رایج نیست. با این حال، چند ساختار مختلف در مغز وجود دارد که بسته به زمینه، می‌توان آنها را «مغز میانی» نامید.
مغز میانی است که بین مغز عقبی و مغز جلویی قرار دارد و عملکردهای مختلفی از جمله پردازش حسی، کنترل حرکتی و تنظیم خواب و برانگیختگی نقش دارد.
از «مغز میانی» به عنوان «سیستم لیمبیک» یاد می‌شود. ساختار دیگری که می‌توان آن را بخشی از “مغز میانی” در نظر گرفت، سیستم لیمبیک است که گروهی از ساختارهای به هم پیوسته است که در احساسات، انگیزه و حافظه نقش دارند.
سیستم لیمبیک شامل ساختارهایی مانند آمیگدال، هیپوکامپ و هیپوتالاموس است.
مغز میانی چه وظایفی بر عهده دارد؟
بخشی از سیستم عصبی مرکزی است که بین مغز جلویی و عقبی قرار دارد. چند عملکرد مهم دارد، از جمله:
- پردازش حسی: در پردازش اطلاعات حسی از چشم، گوش و پوست نقش دارد. این کمک می‌کند تا سیگنال‌های بینایی، شنوایی و حسی جسمی را برای تفسیر بیشتر به مناطق بالاتر مغز منتقل کند.
- کنترل حرکتی: شامل مسیرهای حرکتی است که به هماهنگی و کنترل حرکات کمک می‌کند. در حرکات ارادی، وضعیت بدن و تعادل نقش دارد.
- رفلکس‌های بینایی و شنوایی: شامل مسیرهای عصبی خاصی است که مسئول حرکات بازتابی چشم و سر در پاسخ به محرک‌های بینایی و شنوایی هستند. به‌عنوان‌مثال می‌توان به رفلکس مردمک و هماهنگی حرکات چشم در هنگام تغییر نگاه اشاره کرد.
- خواب و بیداری: دارای ساختارهایی مانند تشکیل شبکه است که به تنظیم چرخه خواب و بیداری کمک می‌کند. بر انگیختگی، هوشیاری و انتقال بین مراحل مختلف خواب تأثیر می‌گذارد.
اینها تنها تعدادی از عملکردهای کلی مرتبط با مغز میانی هستند. شایان ذکر است که نواحی مختلف در مغزمیانی نقش‌های خاصی دارند و محققان به طور مداوم پیچیدگی‌های آن را بررسی می‌کنند تا درک بهتری از عملکرد آن به دست آورند.
مغز میانی در کجا قرار دارد؟
مغز میانی که به نام مزانسفالون نیز شناخته می‌شود، بخشی از سیستم عصبی مرکزی است.
بین جلوی مغز (که شامل نیمکره‌های مغزی می‌شود) و مغز عقبی (که شامل پونز و مدولا می‌شود) قرار دارد.
از نظر موقعیت آناتومیکی، در قسمت فوقانی قرار دارد، به این معنی که بالای پونز و مدولا قرار دارد. در داخل جمجمه، به سمت قسمت بالایی ساقه مغز قرار دارد.
مغز میانی چقدر بزرگ است و وزن آن چقدر است؟
اندازه و وزن مغز میانی می‌تواند در بین افراد متفاوت باشد. به طور کلی، مغز میانی در مقایسه با سایر قسمت‌های مغز نسبتاً کوچک است.
از نظر ابعاد دارای طول متوسط حدود ۲.۵ سانتی متر (۱ اینچ) و عرض تقریباً ۲ سانتی متر (۰.۸ اینچ) است.
در مورد وزن، مغز میانی معمولاً حدود ۱۰ تا ۱۵ گرم وزن دارد. شایان ذکر است که این اندازه‌گیری‌ها تقریبی بوده و ممکن است از فردی به فرد دیگر کمی متفاوت باشد.
مغز میانی از چه چیزی ساخته شده است؟
بخش کوچکی از مغز است که بین مغز جلویی (مغز) و مغز عقبی (پون و مدولا) قرار دارد. از نظر ساختاری از مناطق و ساختارهای مختلفی تشکیل می‌شود. اجزای اصلی مغز میانی عبارتند از:
- تکتوم: این قسمت پشتی (بالایی) مغزمیانی است و شامل کولینول‌های فوقانی و تحتانی است. کولیکولوس برتر در پردازش بینایی و هماهنگی حرکات چشم نقش دارد، در حالی که کولیکولوس تحتانی برای پردازش شنوایی مهم است.
- تگمنتوم: در زیر تکتوم قرار دارد، تگمنتوم شامل چند ساختار مانند جسم سیاه، هسته قرمز و تشکیل شبکه است. ماده سیاه نقش مهمی در کنترل حرکت ایفا می‌کند، در حالی که هسته قرمز در حرکت اندام نقش دارد. تشکیل شبکه مسئول تنظیم خواب، برانگیختگی و توجه است.
- ساقه‌های مغزی: این دو دسته برجسته از رشته‌های عصبی هستند که در قسمت شکمی (زیر) مغز میانی قرار دارند.
آنها به عنوان مسیری برای تکانه‌های عصبی که به قشر مغز می‌روند و از آن خارج می‌شوند، عمل می‌کنند و آن را با سایر قسمت‌های مغز متصل می‌کنند.
مغز میانی عمدتاً از نورون‌ها، سلول‌های گلیال و انواع مختلف رشته‌های عصبی تشکیل می‌شود. نقش حیاتی در انتقال اطلاعات حسی، هماهنگی عملکردهای حرکتی و تنظیم برانگیختگی و توجه در مغز دارد.
مغز میانی چه رنگی است؟
از نظر رنگ، خود مغز میانی رنگ مشخصی ندارد. رنگ مغز میانی عمدتاً توسط بافت‌ها و ساختارهای موجود در آن تعیین می‌شود که می‌تواند از نظر رنگ متفاوت باشد.
در طول تشریح یا تصاویر تشریحی دقیق، اغلب به عنوان بخشی از ساقه مغز به تصویر کشیده می‌شود که معمولاً به رنگ خاکستری به نظر می‌رسد. این رنگ خاکستری از حضور بدن سلول‌های عصبی (نورون‌ها) و ساختارهای به هم پیوسته آنها ناشی می‌شود.
با این حال، شایان ذکر است که وقتی به مغز به طور کلی نگاه می‌کنیم، مغز میانی توسط دیگر ساختارهای مغز، غشا و رگ‌های خونی پوشیده می‌شود.
این بافت‌های اطراف ممکن است رنگ‌های مختلفی داشته باشند. به‌عنوان‌مثال، رگ‌های خونی ممکن است به دلیل وجود خون قرمز به نظر برسند، در حالی که غشاها و پوشش‌ها ممکن است رنگ روشن‌تر یا سفیدتری داشته باشند.
بنابراین، رنگ مغز میانی به خودی خود یک رنگ خاص نیست، بلکه ترکیبی از رنگ‌های مرتبط با اجزای تشکیل دهنده آن و ساختارهای اطراف است.
بیماری‌ها اختلالات رایجی که بر مغز میانی تأثیر می‌گذارد؟
اختلالاتی که به طور خاص بر مغزمیانی تأثیر می‌گذارند در مقایسه با سایر نواحی مغز نسبتاً کمتر شایع هستند، شرایط کمی وجود دارد که می‌تواند این ناحیه را تحت تأثیر قرار دهد. در اینجا چند نمونه وجود دارد:
- بیماری پارکینسون: بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی است که در درجه اول بر نورون‌های تولید کننده دوپامین در مغز میانی تأثیر می‌گذارد. این می‌تواند منجر به علائمی مانند لرزش، سفتی، حرکات آهسته و مشکلات در تعادل و هماهنگی شود.
- سکته مغزی میانی: سکته‌ای که در مغز میانی رخ می‌دهد می‌تواند جریان خون در این ناحیه را مختل کند و در نتیجه آسیب ببیند. علائم می‌تواند شامل ضعف یا فلج در یک طرف بدن، مشکلات بینایی، مشکل در بلع یا صحبت کردن، و مشکلات هماهنگی باشد.
در صورت مشکوک به هرگونه اختلالی که بر مغزمیانی تأثیر می‌گذارد، ضروری است که برای ارزیابی و تشخیص مناسب با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید.
آنها می‌توانند درک عمیق‌تری ارائه دهند و شما را از طریق مدیریت یا گزینه‌های درمانی مناسب بر اساس شرایط خاص راهنمایی کنند.
برای مراقبت از مغز میانی چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
برای مراقبت از مغزمیانی خود، مهم است که رویکردی جامع برای سلامت و رفاه کلی مغز اتخاذ کنید. در اینجا چند نکته کلی وجود دارد که می‌تواند به حمایت از سلامت مغز، از جمله مغز میانی کمک کند:
- از نظر بدنی فعال بمانید: ثابت شده است که ورزش منظم فواید زیادی برای سلامت مغز دارد. درگیر شدن در فعالیت‌هایی که ضربان قلب شما را بالا می‌برد و جریان خون را افزایش می‌دهد می‌تواند به تغذیه مغز از جمله مغزمیانی کمک کند.
حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط در هفته را هدف گذاری کنید.
- رژیم غذایی سالم را حفظ کنید: مصرف یک رژیم غذایی متعادل با مقدار زیادی میوه، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین بدون چربی و چربی‌های سالم می‌تواند مواد مغذی ضروری برای سلامت مغز را فراهم کند.
غذاهای غنی از آنتی اکسیدان مانند انواع توت‌ها، سبزیجات برگ دار و آجیل بسیار مفید هستند.
- خواب کافی داشته باشید: خواب با کیفیت برای سلامت کلی مغز بسیار مهم است. ۷ تا ۸ ساعت خواب در شب را هدف قرار دهید، زیرا به مغز اجازه استراحت، بازیابی و تثبیت خاطرات را می‌دهد.
یک برنامه خواب منظم تنظیم کنید و بهداشت خواب را رعایت کنید، مانند پرهیز از صفحه نمایش قبل از خواب و ایجاد یک محیط خواب راحت.
- درگیر تحریک ذهنی باشید: فعال نگه داشتن ذهن و چالش برانگیز می‌تواند به حمایت از سلامت مغز کمک کند.
در فعالیت‌هایی شرکت کنید که عملکرد شناختی را تحریک می‌کنند، مانند خواندن، پازل، یادگیری مهارت‌های جدید، نواختن آلات موسیقی یا درگیر شدن در فعالیت‌های خلاقانه.
- استرس را مدیریت کنید: استرس مزمن می‌تواند اثرات منفی بر سلامت مغز داشته باشد. راه‌های سالمی برای مدیریت استرس پیدا کنید، مانند ورزش، تکنیک‌های تمدد اعصاب (به‌عنوان‌مثال، تنفس عمیق، مدیتیشن)، گذراندن وقت با عزیزان، یا مشغول شدن به سرگرمی‌ها.
- عادات سلامت کلی را تمرین کنید: مراقبت از سلامت کلی شما می‌تواند به طور غیر مستقیم به مغزمیانی شما کمک کند.
از استعمال دخانیات و مصرف زیاد الکل خودداری کنید، وزن سالم خود را حفظ کنید، شرایط مزمن (مانند دیابت، فشار خون بالا) را مدیریت کنید و به طور منظم برای معاینات به پزشک مراجعه کنید.
به یاد داشته باشید، این توصیه‌ها به طور کلی سلامت مغز را ارتقا می‌دهند، و اگرچه ممکن است از سلامت مغزمیانی حمایت کنند، هیچ اقدام خاصی نمی‌تواند به طور انحصاری هدف قرار دهد.
اگر نگرانی خاصی در مورد سلامت مغز خود دارید یا به هر مشکلی مشکوک هستید، همیشه بهتر است برای مشاوره و راهنمایی شخصی با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید.
