آیا شما هم به دنبال راهی برای تشخیص علت سردرد خود هستید؟ پس در مجله تخصصی مغز و اعصاب برین مگ با ما همراه باشید تا در باره‌ی علت‌های مختلف سردرد با شما صحبت کنیم.
همه‌ی ما در طول زندگی در حال تلاش کردن برای یک زندگی لذت بخش و راحت هستیم گاهی اوقات در اثر تنش و استرس‌هایی که در محل کار یا محیط خانوادگی برای ما پیش می‌آید ممکن است که به سردردهایی دچار شویم.
بعضی از اوقات هم احتمال دارد که بر اثر ترک کردن یک وعده غذایی یا تشنگی بیش از اندازه به سردرد مبتلا شویم که خیلی زود و با خوردن یک مسکن ساده این گونه سردردها از بین می‌روند.
ولی هنگامی که سردردها به صورت پست سرهم رخ بدهند و کل زندگی ما را در طول هفته دچار اختلال کنند باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنیم شاید یک بیماری جدی برای ما پیش آمده باشد.
سردرد چیست؟
سردرد معمولاً دردی است که در ناحیه سر و قسمت بالایی گردن وجود دارد. این نوع سردردها باعث دردهای ضربان دار، جرقه‌ای و کسل کننده می‌شوند و علائم سردرد در هر فردی متفاوت می‌باشد.
پزشکان سردردها را به دو دسته مختلف تقسیم بندی می‌کنند:
سردردهای اولیه زمانی رخ می‌دهند که در اثر فعالیت‌های بیش از اندازه، استرس، یا کم خوابی باعث ایجاد سردرد می‌شوند.
سردرد ثانویه نشان دهنده‌ی یک بیماری زمینه‌ای یا یک مشکل جدی پزشکی هستند.
همه‌ی ما در طول زندگی خود بارها سردردها را تجربه کرده‌ایم و علت اصلی روزهای غیبت از محل کار و مدرسه بوده‌اند در حالی که بیشتر سردردها خطرناک نیستند؛ ولی انواع خاصی از آن‌ها وجود دارند که نشانه یک بیماری بسیار خطرناک است.
علت سردرد
علت اصلی سردرد، ناشی از سیگنال‌های الکتریکی، سلول‌ها و رشته‌های عصبی است که در اطراف مغز با یکدیگر ارتباط دارند.
در طول سردرد عوامل متعددی مانند تغییراتی در سیگنال‌های الکتریکی باعث می‌شوند که رشته‌های عصبی خاصی در مغز فعال شوند که عضلات و رگ‌های عروق خونی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این رشته‌های عصبی، سیگنال‌های درد را به مغز شما ارسال می‌کند و باعث سردردهای مداوم می‌شوند.
عوامل محیطی زیادی باعث سردرد می‌شوند که شامل موارد زیر می‌باشند:
- کم آبی
یکی از علت‌های سردرد کم آبی است که هنگامی اتفاق می‌افتد که بدن شما مایعات کافی را در یافت نمی‌کند معمولاً علائم دیگری مانند خستگی، خشکی دهان، سرگیجه در بیشتر مواقع همراه با سردرد ظاهر می‌شوند.
این سردردها که به علت کم‌آبی بدن رخ می‌دهند با درمان‌های خانگی خیلی زود بر طرف می‌شوند.
انواع درمان‌های خانگی عبارتند از:
- نوشیدت آب به مقدار فراوان
- استراحت
- استفاده از قرص‌های مسکن بدون نسخه
دردهای ناشی از سردرد به دلیل کم آبی می‌تواند از خفیف تا شدید اتفاق بیفتند و احتمال دارد که در قسمت‌های سر خود مانند پشت، جلو، و شقیقه‌ها احساس درد کنید و معمولاً ضربان دار نیستند ولی می‌توانند تیز و به صورت جرقه‌ای باشند.
- تب شدید
افزایش دمای بدن را تب می‌گویند و هنگامی اتفاق می‌افتد که گلبول‌های سفید بدن شما در حال مبارزه با عفونت‌ها باشد. انواع ویروس‌ها، با کتری و قارچ‌ها می‌توانند باعث عفونت بخش‌های مختلف بدن و در نتیجه تب شوند.
اگر درجه بدن شما بالاتر از ۳۷ درجه سانتی گراد باشد احتمال دارد که به تب مبتلا باشید. تب در بدن شما باعث بروز سردردهای شدید می‌شود. در صورت داشتن تب خیلی بالا حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.
- آلرژی‌ها
بعضی از افراد با گردو غبار و پشم‌های حیوانات و سایر محرک‌های خوراکی مانند دارچین، فلفل سیاه سیر دچار آلرژی و حساسیت می‌شوند که یکی از علت‌های سردرد است. آلرژی هنگامی اتفاق می‌افتد که یک واکنش آلرژیک اجزای داخلی بینی شما را دچار التهاب و ورم کند.
علائم آلرژی عبارتند از:
- سردردهای ضربان دار
- چشم‌های قرمز
- درد در یک طرف سر
- خارش چشم
- آبریزش بینی
آلرژی‌ها معمولاً براثر ابتلا به یک عفونت ویروسی یا باکتریایی ممکن است اتفاق بیفتند که می‌تواند منجر به سردرد خیلی شدید و یا تب بالا می‌شوند.
- سرما خوردگی یا آنفولانزا
یکی دیگر از علت‌های سردرد شدید آنفولانزا یا سرما خوردگی می‌باشد. سرما خوردگی یا آنفولانزا در اثر عفونت‌های ویروسی اتفاق می‌افتند و حملات میگرنی و سردرد خوشه‌ای را شدیدتر می‌کنند.
انواع ویروس‌های سرما خوردگی یا آنفولانزا باعث تورم و التهاب در مجاری بینی و چشم می‌شود که باعث دردهای شدیدی در ناحیه‌ی سر می‌شوند. علائم سرما خوردگی عبارتند از:
- آبریزش بینی
- گلو درد شدید
- استفراغ
- فشار چشم
- از دست دادن اشتها
- عفونت گوش
عفونت گوش یکی از علت سردرد می‌باشد که در کودکان و بزرگسالان شایع‌تر است و باعث تجمع مایع در داخل گوش میانی می‌شود.
درد بر اثر عفونت گوش ممکن است که باعث تب و سردرد شود اگر شما بیشتر از ۲۴ ساعت به گوش درد مبتلا هستید حتماً به پزشک متخصص مراجعه فرمایید؛ زیرا بعضی از آسیب‌ها باعث کم شدن شنوایی و یا در موارد نادر، فرد شنوایی‌اش را به طور کامل از دست می‌دهد. از علائم عفونت می‌توانید به موارد زیر اشاره کرد:
- تب بالی ۳۷ درجه سانتی گراد
- از دست دادن اشتها
- مشکلات تعادلی
- اختلالات خواب
- مننژیت
سردردهای شدید یکی از اولین علائم مننژیت هستند این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که یک عفونت به پوشش‌های اطراف مغز و نخاع حمله ور می‌شود. مننژیت در اثر یک عفونت ویروسی اتفاق می‌افتد؛ ولی در بعضی از مواقع ممکن است که در اثر عفونت‌های باکتری و قارچی نیز رخ بدهند.
این عفونت مننژیت در بزرگسالان و کودکان شایع است و یک خطر تهدید کننده در زندگی محسوب می‌شود و نیاز به درمان‌های فوری توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب دارد. علائم این بیماری شامل موارد زیر است:
- سردردهای خیلی شدید
- حالت تهوع و استفراغ
- تشنج
- بی حوصلگی
- گرفتگی عضلات گردن
- بثورات پوستی
- گرما زدگی
یکی از نام‌های دیگر گرما زدگی آفتاب زدگی نیز می‌باشد و هنگامی اتفاق می‌افتد که بدن شما در معرض آفتاب شدیدی باشد و یا در یک مکان خیلی گرم برای مدت زمان بسیار زیادی قرار بگیرید.
ورزش‌های بیش از اندازه مانند دویدن در گرما یا وزنه برداری باعث گرما زدگی می‌شود. گرما زدگی یک وضعیت خیلی خطرناک است که اگر درمان نشود باعث آسیب به اندام‌های مختلف بدن مانند موارد زیر می‌شود:
- قلب
- کلیه
- مغز
- ماهیچه‌ها
تب ۴۰ درجه سانتی گراد و سردردهای خیلی شدید از علت‌های اصلی گرما زدگی می‌باشد همچنین شما ممکن است که سردردهای ضربان دار داشته باشید. علائم آفتاب زدگی شامل موارد زیر است:
- تهوع و استفراغ
- پوست گرم
- تنفس و ضربان قلب تند
- هذیان
- تشنج
- آرتریت روماتوئید
یک بیماری التهابی است که باعث سردردهای شدید می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که گلبول‌های سفید بدن شما به اشتباه به مفاصل و دیگر بافت‌ها حمله می‌کند.
تقریباً ۴۰ درصد از افراد مبتلا به این بیماری درد و علائم خود را در چشم‌ها، قلب و ریه احساس می‌کنند.
اگر شما نیز به سردردهای خیلی شدیدی مبتلا هستید ممکن است به بیماری آرتریت روماتوئید مبتلا باشید. پزشکان برای درمان این بیماری از داروهای که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند استفاده می‌کنند.
- مصرف پیش از حد داروها
بعضی داروها مانند قرص‌های تشنج، فشار خون و آنتی‌بیوتیک‌ها هستند که باعث علت سردرد می‌شوند و همچنین استفاده بیش از اندازه از داروهای مسکن بدون نسخه می‌تواند باعث سردرد و دیگر علائم در بدن شما شود از مصرف پیش از اندازه داروهای زیر پرهیز کنید:
- داروهای مسکن
- موارد افیونی
- داروهای میگرنی
- سرطان
انواع سرطان و دیگر بیماری‌های جدی می‌تواند باعث سردرد شوند در موارد دیگر تغییراتی که در بدن به دلیل بیماری یا تومور اتفاق می‌افتد باعث ایجاد سردرد می‌شوند و همچنین شیمی درمانی و پرتو درمانی یکی از علت‌های اصلی سردرد است.
عوارض جانبی این بیماری عبارتند از:
- استفراغ
- کم شدن اشتها
- کم آبی بدن
- تب
- مصرف پیش از اندازه کافئین
مصرف بیش از اندازه قهوه و چایی باعث کم آبی بدن و در نتیجه باعث علت سردرد شدید می‌شود دوز مناسب برای مصرف قهوه و مواد کافئین دار حداقل ۴۰۰ میلی گرم در بیست و چهار ساعت می‌باشد و بیشتر از آن باعث بروز سردرد و سایر علائم دیگر در بدن ما می‌شود.
اگر به خوردن قهوه به صورت روزانه عادت دارید به هیچ عنوان آن را به صورت ناگهانی قطع نکنید؛ زیرا ترک کردن کافئین خود یکی از علت‌های بروز سردرد است. شما می‌توانید با کم کردن مصرف روزانه به آهستگی مقدار قهوه خود را کاهش دهید.
- مصرف دخانیات
استفاده از سیگار و یا استنشاق بوی آن یکی از علل سردرد می‌باشد. سیگار دارای نیکوتین است که باعث منقبض شدن رگ‌های خونی در مغز و همچنین باعث ایجاد سردردهای خوشه‌ای می‌شود. این سردردها بسیار آزار دهنده هستند و باعث درد در یک طرف صورت و چشم می‌شوند. علائم استفاده از دخانیات عبارتند از:
- آبریزش بینی
- گلو درد
- سردرد
- خشن شدن صدا
شما با شناخت محرک‌ها و دوری از آن‌ها می‌توانید از سردردهای بی موقع خود رهایی پیدا کنید برای مثال در بعضی از افراد کم آبی یا خواب ناکافی باعث ایجاد سردرد می‌شود و ممکن است در برخی دیگر فقط بوهای قوی عطر موجب سردرد شود.
اگر شما به طور مداوم دچار سردرد می‌شوید حتماً به یک پزشک متخصص برای شناسایی علت سردرد خود مراجعه کنید؛ ولی انواع سردردها خطرناک نیستند و فقط درصدی کمی از آن‌ها نشان دهنده یک بیماری جدی می‌باشند.
