میگرن یک اختلال عصبی پیچیده و ناراحت کننده است که بر چندین نواحی مغز و عملکردهای آن تأثیر می‌گذارد. بیش از ۱۳ درصد از جمعیت جهان تحت تأثیر میگرن قرار دارند و زنان ۲ برابر بیشتر از مردان از این بیماری رنج می‌برند.
گفته می‌شود کسانی به میگرن مبتلا می‌شوند که در طول زندگیشان ۵ بار یا بیشتر حملات سردرد رخ داده باشد و هر کدام ۴ تا ۷۲ ساعت طول بکشد.
حملات میگرن معمولاً به صورت سردرد یک طرفه و ضربان‌دار، به اندازه‌ای شدید است که فعالیت معمول روزانه را محدود کند و اغلب با حالت تهوع یا حساسیت به نور یا صدا همراه است.
ما در این مقاله قصد داریم در مورد صفر تا صد میگرن صحبت کنیم. برای این کار ابتدا باید ببینیم میگرن چیست و چه علائم و انواعی دارد. بعد از آن به معرفی خوراکی هایی که برای میگرن مفید یا مضرند و راه‌های درمان آن می پردازیم و انواع راه‌های درمانی مؤثر و جدید این اختلال را توضیح خواهیم داد.
این راه‌های درمان سردرد میگرنی شامل استفاده از داروها، تزریق بوتاکس و استفاده از روش‌های جدیدی مانند CGRP و rTMS است. برای آشنایی با آن ها در ادامه مقاله با مجله برین مگ همراه باشید.
میگرن چیست؟
سردردهای میگرنی که به آنها میگرن مزمن نیز می‌گویند، باعث اختلال در زندگی روزمره ما می‌شوند. این سردردها اغلب به صورت ضربان‌دار از یک طرف سر شروع شده و همراه با حالت تهوع، حساسیت به نور و صدا است.
علائم آن در بیمارهای مختلف متفاوت است. گاهی اوقات فرد تا چند ساعت یا حتی چند روز از این سردرد رنج می‌برد. میزان درد در افراد به شرایط جسمی و روانی و میزان درگیری به این بیماری مرتبط است.
سردرد میگرن یکی از شایعترین بیماری‌های مغز و اعصاب در دنیا است که می‌تواند ناتوان کننده باشد. انتخاب درمان مناسب برای هر بیمار نیاز به دانستن تاریخچه پزشکی بیمار، سبک زندگی، بیماری‌های همراه و الگوی سردرد بیمار است.
به طور سنتی، تصور می‌شد که درد میگرن فقط در یک طرف سر ایجاد می‌شود، اما اکنون می‌دانیم که سردرد میگرنی ممکن است در هر دو طرف سر نیز اتفاق بیافتد.
در واقع میگرن چیزی بیش از یک سردرد است، اما تقریباً تمام سردردها می‌توانند میگرن هم باشند. درد میگرن معمولاً تپنده و با حالت تهوع (بی‌حالی) یا استفراغ همراه است.
این سردردها احتمالاً با افزایش حساسیت به نور، صدا، یا حتی بو نیز ایجاد می‌شود. پر واضح است که درمان میگرن بسته به علت آن متفاوت خواهد بود.
انواع سردردهای میگرنی
میگرن مزمن شایعترین نوع میگرن است که بیشتر افراد به آن مبتلا هستند، اما بعضی اوقات میگرن به جای سر دیگر جاهای بدن را دچار اختلال می‌کند. از این رو انواع میگرن شکل می‌گیرد. انواع سردردهای میگرنی شامل موارد زیر است:
- میگرن متداول یا بدون اورا :(Aura)
این نوع میگرن بدون مقدمه بروز می‌کند و میگرن متداول یا بدون او را در بین انواع این اختلال شایع‌تر است.
- میگرن کلاسیک یا با اورا:
در این نوع شخص نشانهای قبل از وقوع سردردش دریافت می‌کند. به این نشانهای هشدار دهنده “اورا” می‌گویند که می‌تواند شنیدن صداهای مبهم و یا دیدن نورهای سفید باشد.
حتی بعضی از افراد در روزهای قبل از سردرد خمیازه‌های طولانی و مکرر می‌کشند. در این نوع از میگرن، فرد حدود ۲ تا ۶ ساعت درد شدیدی را در سر خود احساس می‌کند.
- میگرن پیچیده:
در میگرن پیچیده هم‌زمان با سردرد میگرنی نوع دیگری از سردرد هم بروز می‌کند.
- میگرن مزمن:
این نوع از میگرن بیش از ۱۵ روز در ماه فرد را درگیر خود می‌کند و بیشتر از ۳ ماه طول می‌کشد. یعنی فرد در بیشتر روزهای ماه دچار سردرد با فرکانس درد مختلف است.
- میگرن دهلیزی:
در این نوع میگرن فرد مبتلا دچار سرگیجه شدید، عدم تعادل بدن و عدم صحبت‌کردن به درستی می‌شود. از علائم دیگر این نوع میگرن می‌توان به لرزش دست و پاها، احساس سبکی یا سنگینی در سر نیز اشاره کرد.
- میگرن چشمی:
به این علت که فرد بیمار دچار اختلال بینایی می‌شود و این اختلال به علت کاهش جریان خون در پشت شبکیه چشم است و به آن میگرن شبکیه نیز می‌گویند. علائم این بیماری شامل:
- تاری دید
- از دست دادن بینایی
- مشاهده جرقه‌های نور و خطوط زیگزاگی
اگر اختلال بینایی بیشتر از یک ساعت طول کشید باید فوری به پزشک مراجعه کنید.
- میگرن شکمی:
این نوع میگرن بیشتر در کودکان اتفاق می‌افتد و حملات میگرن دستگاه گوارشی را درگیر می‌کند. علائم این بیماری داشتن حالت تهوع و استفراغ و اسهال می‌باشد.
- میگرن حاد:
در این نوع از میگرن، افراد گاهی تا دو هفته سردرد دارند. درد این افراد کمتر از درد میگرن مزمن است.
- میگرن قاعدگی:
این میگرن در دوران قاعدگی یا قبل از آن رخ می‌دهد. این نوع درد، همراه با حالت تهوع است. میگرن قاعدگی گاهی در دوران تخمک‌گذاری هم رخ می‌دهد.
- میگرن بازیلر:
بازیلر نامش را از شریان بازلر مغز گرفته که یکی از رگ های خونی مغز است. هنگام میگرن بازیلر تحت انقباضات و اسپاسم قرار گرفته و فرد را دچار علائمی مانند ضعف، لکنت، سرگیجه، وزوز گوش و تاری دید می‌کند.
- میگرن وستیبولار:
میگرن وستیبولار یا سرگیجه میگرنی که فرد دچار عدم تعادل و سرگیجه و مشکلات شنوایی و بینایی می‌شود. ممکن است این نوع بدون سردرد و فقط با سرگیجه باشد.
- میگرن عصبی:
میگرن عصبی از انواع شایع میگرن بوده که موجب بروز سردردهای ضربان‌دار خواهد شد.
آنچه که به عنوان مقدمه در تعریف سردرد میگرنی گفته می‌شود، حالت‌هایی است که قبل از شروع سردرد در فرد پیدا می‌شود. این موضوع در افراد مختلف متفاوت است.
در بعضی، حالت تهوع به فرد دست می‌دهد و در بعضی دیگر، حساسیت به نور و صدا. بعضی افراد نیز تجربه دیدن لکه‌های سیاه یا جرقه در پیش چشم خود دارند. این علائم در همه افراد دیده نمی‌شود و تنها بعضی از مبتلایان به میگرن آن را تجربه می‌کنند.
میگرن و مواد غذایی
در ادامه به بررسی خوراکی‌هایی که در درمان میگرن مفید بوده و یا باعث عود میگرن می‌شوند، می‌پردازیم.
چه خوراکی‌هایی باعث ایجاد حملات میگرنی می‌شوند؟
بر اساس مطالعات انجام شده بعضی از مواد غذایی وجود دارند که باعث تحریک حملات میگرنی می‌شوند در ادامه به بعضی از این خوراکی‌ها اشاره کرده‌اییم:
- کافئین
کسانی که دارای سردردهای میگرن هستند باید از خوردن نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه‌ها، نسکافه‌ها و حتی چای غلیظ پرهیز کنند؛ چون باعث تشدید سردردهای میگرنی می‌شوند.
- مواد غذایی فراوری شده
مطالعات جدید نشان می‌دهد کسانی که از گوشت‌های فراوری شده کمتر استفاده می‌کنند سردردهای میگرن در آنها کمتر اتفاق می‌افتد. گوشت‌های فراوری شده شامل سوسیس و کالباس است که می‌توانند آثار مخرب کننده داشته باشند.
- سایر مواد غذایی
بعضی دیگر از مواد غذایی هستند که گفته شده است می‌توانند در ایجاد سردردهای میگرنی مؤثر باشند مانند: گوجه‌فرنگی، پیاز، سیر اما هنوز مطالعات دقیقی در مورد این مواد غذایی وجود ندارد.
چه خوراکی‌هایی در بهبود سردردهای میگرنی مفید هستند؟
خوراکی‌های بسیاری وجود دارند که با خوردن آنها می‌توانیم باعث پیشگیری و درمان سردردهای میگرنی شوید.
- انواع میوه‌ها و سبزیجات
انواع میوه‌ها می‌توانند در درمان سردردهای میگرنی مؤثر باشند. ولی استفاده بی‌رویه از مرکبات باعث ایجاد سردرد می‌شوند. بقیه سبزیجات به جز (گوجه، سیر، پیاز)، می‌توانند کمک کننده باشند.
- گوشت‌ها
گوشت‌ها هر چقدر تازه و رفرش تر باشند می‌توانند در درمان میگرن کمک کننده باشند؛ اما گوشت‌های فراوری شده می‌توانند بسیار مخرب باشند.
- نوشیدنی‌ها
نوشیدنی‌هایی بدون کافئین در درمان سردرد بسیار مؤثر هستند. نوشیدن روزی هشت لیوان آب و مصرف انواع دم‌نوش‌هایی مانند چای بابونه، چای نعناع برای آرامش و سردردهای میگرنی بسیار مفید هستند.
- غلات
مطالعات پزشکی نشان داده است کسانی که به سردردهای میگرن دچار هستند می‌توانند این گروه از مواد غذایی را با خیال راحت مصرف کنند و غلات باعث بهبودی سردردهای میگرنی می‌شود.
انواع غلات مانند: جو دوسر، ذرت، و برنج است.
علائم میگرن
پزشکان در مطالعات جدید علائم میگرن را به دو دسته تقیسم می‌کنند:
- میگرن اورا
میگرن‌هایی هستند که قبل از شروع سردردهای میگرنی علائمی دارند. از جمله این علائم می‌توان حساسیت به نور و صدا، احساس مور مور شدن در صورت و دهان و علائم متفاوت دیگری را نام برد.
وقتی این علائم به طور مدام تکرار شود خود فرد می‌داند باید فکری کند که سردردش شدیدتر نشود.
- میگرن بدون اورا
در این دسته بیماران هیچ گونه علائمی قبل از شروع سردرد ندارند و سردرد به صورت ناگهانی اتفاق می‌افتد. این بیماران می‌توانند با داروهای زیر زبانی یا رو زبانی که دکتر برای آنها تجویز کرده‌اند، شدت سردرد خود را کاهش دهند.
تا این جای مقاله ما در مورد انواع سردردهای میگرن‌ها و اینکه چه علائمی را به همراه دارند، برای شما توضیح داده‌ایم در ادامه به بررسی راه‌های درمانی سردردهای میگرنی و تکنولوژی‌های جدید و موثر در درمان میگرن می‌پردازیم.
روش‌های خانگی درمان میگرن
روش‌های جدیدی که در درمان سردرد در منزل می‌توانند مؤثر باشند، عبارتند از:
- رایحه‌درمانی: رایحه‌هایی مثل روغن اسطوخودوس و روغن نعنا سردردها را درمان می‌کند، فقط کافی است روغن را به آرامی روی پیشانی و گیجگاه ماساژ دهید و در اتاق تاریک و بدون صدا با آرامش استراحت کنید.
- گرمادرمانی: گرما عضلات سفت را ریلکس می‌کند یا می‌توانید از یک کمپرس آب گرم برای این کار استفاده کنید.
- داروهای گیاهی: از زنجبیل برای درمان سردرد می‌توان استفاده کرد. یک قاشق چای‌خوری زنجبیل را در آب یا چای حل کنید، همچنین برای اثر بیشتر به مقدار دلخواه عسل و آب‌لیمو به آن اضافه کنید.
- ماساژدادن گیجگاه: با کمک انگشت میانی و انگشت اشاره این دو نقطه را ماساژ دهید، این روش سردردهای میگرنی را از بین می‌برد.
درمان دارویی میگرن
روش‌های دارویی که برای درمان و یا پیشگیری از سردردهای میگرنی به کار می‌رود، شامل:
استفاده از داروهای مسکن در دردهای ناشی از میگرن می‌توانند کمک‌کننده باشند. انواع داروهای مسکن مانند نوافن، دیکلوفناک، ایبوپروفن، ناپروکسن وجود دارند که برای دردهای خیلی شدید می‌توان از آنها استفاده کرد.
داروهایی نیز وجود دارند که برای پیشگیری از درد میگرن تجویز می‌شوند؛ مانند داروهای ضدافسردگی، داروهای ضد تهوع و داروهای کاهش فشارخون که باید زیر نظر متخصص مصرف شوند؛ زیرا دوز مناسب برای هر فرد متفاوت است.
درمان سردردهای میگرنی با بوتاکس
امروزه روش‌های جدید فروانی برای درمان میگرن وجود دارد. این امر دست شما را برای انتخاب نوع درمان بازتر می کند. استفاده از بوتاکس نیز یکی از شیوه‌های جدید درمان سردردهای میگرنی است. اما در ادامه ببینیم، بوتاکس چیست و چگونه روی سردردهای میگرن اثر دارد؟
بوتاکس نوعی سم به نام بوتولونیوم بوده که ارتباط بین عصب و عضله را مختل می‌کند. این سم باعث می‌شود که عضله توان انقباض نداشته باشد. با تزریق بوتاکس به نقاط مختلف سر باعث درمان دردهای میگرنی می‌شویم.
این درمان برای کسانی که به درمان‌های دارویی جواب نگرفته‌اند بسیار مفید است. بوتاکس با دو روش می‌تواند از ایجاد سردردهای میگرنی جلوگیری کند:
- با فلج کردن عضلات، فشار عضلانی و فشار جمجمه از بین رفته و باعث از بین رفتن درد می‌شود.
- فلج کردن سیگنال عصب‌ها باعث کاهش درد می‌شود.
RTMS و میگرن
امروزه استفاده از دستگاه جدید rTMS برای درمان میگرن، روش جدیدی است که متخصصان از آن استفاده می‌کنند.
این دستگاه پالس‌های مغناطیسی تکراری را به پوست سر شما وارد می‌کند، این تحریک‌ها دردی به همراه ندارند.
سازمان غذا و دارو آمریکا تأیید کرده استفاده از rTMS که یک تحریک‌کننده مغناطیسی مغز و روشی غیرتهاجمی و یک تکنولوژی جدید برای درمان سردردهای میگرن می‌باشد و به صورت سرپایی و برای اینکه اثر خودش را بگذارد، نیاز به جلسات پشت سر هم دارد.
طبق مطالعات انجام شده rTMS شدت سردرد را تا ۵۰% کاهش می‌دهد. این درمان برای کسانی که از درمان دارویی جواب نگرفته‌اند مناسب است.
روش درمانیCGRP برای پیشگیری از سردرهای میگرنی
CGRP یک مهارکننده است که با تزریق آن و حمله به پروتئین‌های کوچک و مسدودکردن پروتئین‌هایی که در انتقال درد نقش دارند باعث کاهش حملات میگرن می‌شوند.
این دارو در دراز مدت اثرات خودش را بیشتر نشان می‌دهد، اگر بیشتر از نیمی از این دارو را مصرف کرده‌اید سردردهای خود را تا ۵۰% کاهش داده‌اید. تحقیقات نشان می‌دهد این درمان برای افرادی که از تزریق بوتاکس جواب نگرفته‌اند مؤثر است؛ از عوارض جانبی این دارو:
- ایجاد فشارخون بالا
- یبوست
- حالت تهوع و استفراغ
روش‌های درمانی زیادی برای پیشگیری و درمان سردردهای میگرن وجود دارد. شما اگر سردردهای مکرر را تجربه می‌کنید و زندگی روزمره‌تان را دچار مشکل کرده است، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. چرا که باعث به وجود آمدن سردردهای حادتر نشود و زودتر آن را پیشگیری و درمان شوید.
از شما تشکر می‌کنیم که تا انتهای مقاله با همراه بوده‌اید.
