اختلال شخصیت نمایشی در مردان مبتلا به این اختلال اغلب باعث رفتارهایی مانند جلب توجه شدید، احساسات افراطی و نیاز مفرط به تأیید و تحسین دیگران میشود. آنها ممکن است لباسهای جلف و آرایش غلیظ داشته باشند، رفتارهای اغراقآمیز و نمایشی از خود بروز دهند و در روابط عاطفی و جنسی بسیار فعال باشند.
مردان مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی معمولاً در کودکی از سوی والدین، به ویژه مادر، مورد بیتوجهی قرار گرفتهاند و یاد گرفتهاند که تنها با رفتارهای جلب توجه، میتوانند محبت و تأیید دریافت کنند. آنها اغلب دچار نوسانات شدید خلقی هستند و در صورت عدم توجه، ممکن است به خود یا دیگران آسیب برسانند.
این اختلال در مردان کمتر از زنان شایع است، اما همچنان میتواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی آنها داشته باشد.
در این مطلب از مجله تخصصی مغز و اعصاب برین مگ قصد داریم درباره اختلال شخصیت نمایشی در مردان، علائم، تشخیص و روش های درمانی آن بپردازیم پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
اختلال شخصیت نمایشی در مردان چیست؟
اختلال شخصیت نمایشی در مردان نیز مانند زنان دیده میشود، اگرچه شیوع آن در زنان بیشتر است. مردان مبتلا به این اختلال نیز مانند زنان، احساسات شدید و ناپایداری را تجربه میکنند و برای جلب توجه دیگران رفتارهای اغراقآمیز و نمایشی از خود بروز میدهند.
آنها به شدت نیازمند تحسین و تأیید دیگران هستند و برای دریافت این توجه، حتی ممکن است به رفتارهای جنسی آشکار و بیبند و بار روی آورند. مردان مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی اغلب احساسات واقعی خود را پنهان میکنند و سعی میکنند با نشان دادن چهرهای آرام و مهربان، دیگران را راضی نگه دارند. آنها مخالفت یا خشم خود را به ندرت ابراز میکنند و معمولاً با دیگران موافقت میکنند تا مورد پذیرش قرار گیرند.
علائم شخصیت نمایشی در مردان
اگرچه اختلال شخصیت نمایشی میتواند بر هر کسی تأثیر بگذارد، اما در زنان بیشتر از مردان شایع است. طبق انجمن روانپزشکی آمریکا، حدود ۲ تا ۳ درصد از مردان به این بیماری مبتلا هستند.
علائم اختلال شخصیت نمایشی در مردان میتواند شامل موارد زیر باشد:
- نیاز شدید به توجه و تأیید: مردان مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی اغلب نیاز دارند که در مرکز توجه باشند و ممکن است برای جلب توجه دست به رفتارهای افراطی بزنند. آنها ممکن است لباس های آشکار بپوشند، در مکالمات دیگران صحبت کنند یا داستانهای اغراق آمیز تعریف کنند.
- رفتارهای نمایشی: مردان مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی ممکن است رفتارهای نمایشی یا اغراق آمیزی داشته باشند تا توجه را به خود جلب کنند. آنها ممکن است با صدای بلند صحبت کنند، حرکات اغراق آمیز داشته باشند یا احساسات خود را به طور اغراق آمیزی بیان کنند.
- احساسات سطحی: شخصیت نمایشی در مردان ممکن است در تنظیم احساسات خود مشکل داشته باشند و به راحتی تحت تأثیر عواطف قرار بگیرند. آنها ممکن است به سرعت از خوشحال به غمگین یا عصبانی تغییر حالت دهند و واکنش های عاطفی آنها ممکن است شدید و نامتناسب با موقعیت باشد.
- تمایل به جستجوی هیجان: مردان مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی ممکن است به دنبال هیجان و تجربه باشند و ممکن است درگیر رفتارهای پرخطر شوند. آنها همچنین ممکن است در روابط خود بی ثبات باشند و به سرعت از یک رابطه به رابطه دیگر بپرند.
- مشکل در حفظ روابط: مردان مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی ممکن است در حفظ روابط طولانی مدت به دلیل نیاز شدید آنها به توجه و تأیید و همچنین مشکل آنها در تنظیم احساسات خود، مشکل داشته باشند. آنها همچنین ممکن است حسادت، مالکیت یا سوء ظن داشته باشند.
- بی ثباتی در عزت نفس: اختلال شخصیت نمایشی در مردان باعث میشود که آن ها عزت نفس پایینی داشته باشند و به تأیید خارجی برای احساس خوب در مورد خود نیاز داشته باشند. آنها همچنین ممکن است به انتقاد حساس باشند و به راحتی آزرده شوند.
- عدم همدلی: مردان مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی ممکن است در درک یا به اشتراک گذاشتن احساسات دیگران مشکل داشته باشند. آنها ممکن به خودمحور باشند و نیازها و احساسات دیگران را نادیده بگیرند.
اگر فکر میکنید شما یا کسی که میشناسید ممکن است به اختلال شخصیت نمایشی مبتلا باشد، مهم است که از یک متخصص بهداشت روان کمک بگیرید.
تشخیص اختلال شخصیت نمایشی در مردان
متخصصان سلامت روان برای تشخیص اختلالات شخصیتی از نسخۀ پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-V) استفاده می کنند.
لازم است فرد با متخصص صحبت کند و سوابق پزشکی، دغدغهها و مشکلات خود را با او در میان بگذارد. روانشناس افکار، احساسات و رفتارهای فرد را ارزیابی می کند و به دنبال الگوهای رفتاری میگردد تا از طریق مقایسه با معیارهای DSM-V، اختلال شخصیت را تشخیص دهد.
ارزیابی علائم و رفتارها
معیارهای تشخیص اختلال شخصیت نمایشی مستلزم رعایت پنج (یا بیشتر) از رفتارهای مداوم مانند نشان دادن احساسات و تمایلات جنسی بیش از حد، سطحی بودن برای جلب توجه، رفتارهای اغراق آمیز برای جلب توجه دیگران و غیره است.
در واقع زنان بیشتر از مردان مبتلا به این اختلال تشخیص داده میشوند، زیرا مردان علائم خود را کمتر از زنان گزارش میکنند. بنابراین متخصصان باید در تشخیص مردان دقت بیشتری داشته باشند.
شخصیت نمایشی در مردان چقدر شایع است؟
اختلال شخصیت نمایشی در مردان کمتر از زنان شایع است، اما همچنان در میان مردان نیز دیده میشود.
اگرچه اختلال شخصیت نمایشی در زنان شایعتر است، اما در واقع زنان بیشتر از مردان مبتلا به این اختلال تشخیص داده میشوند، زیرا مردان علائم خود را کمتر از زنان گزارش میکنند.
بنابراین، احتمالاً تعداد مردان مبتلا به این اختلال بیشتر از آمار رسمی است، اما به دلیل عدم گزارش علائم، تشخیص داده نمیشوند.
با این حال، در مجموع شیوع این اختلال در زنان حدود ۲ تا ۳ برابر بیشتر از مردان است. یکی از دلایل این امر میتواند تفاوتهای فرهنگی و اجتماعی در بروز رفتارهای نمایشی در زنان و مردان باشد.
علائم اختلال شخصیت نمایشی معمولاً در اوایل بزرگسالی ظاهر میشود و هرچه سن فرد بالاتر میرود، از شدت علائم کاسته میشود. شدیدترین علائم در دهه ۴۰ یا ۵۰ سالگی فروکش میکند.
بنابراین، اگرچه این اختلال در مردان کمتر از زنان شایع است، اما همچنان در میان مردان نیز وجود دارد و نباید نادیده گرفته شود، خصوصاً با توجه به اینکه مردان کمتر علائم را گزارش میکنند.
با یک مرد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی چگونه زندگی کنیم؟
زندگی با یک مرد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی میتواند چالشبرانگیز باشد. برخی نکات مهم برای مدیریت این وضعیت عبارتند از:
حد و مرز قاطع تعیین کنید. تعادل میان تحسین و انتقاد است که بر شخص مقابل شما اثر میگذارد. آنچه که هست را بپذیرید؛ اما اگر نمیتوانید تحمل کنید، ادامه این رابطه اجباری نیست.
مدیریت رابطه
به یاد داشته باشید که همواره خودتان مهمترین شخص زندگیتان هستید که باید از او مراقبت کنید. به طور منظم زمانی را به انجام کارهای مورد علاقه و وقت گذراندن با کسانی که به شما آرامش میدهند اختصاص دهید.
زندگی با چنین شخصی انرژی زیادی از شما خواهد گرفت؛ زیرا از یک سو باید نگران جلب توجه دائمی او باشید و از سوی دیگر به دلیل وابستگی شدید او به شما، احساس گناه خواهید کرد.
در زندگی با همسر ی که به اختلال شخصیت نمایشی مبتلا است، از یک سو شما با شخصی ازدواج میکنید که به شدت به شما وابسته است و خود را عاشقی شیفته و پرحرارت نشان میدهد، اما از سوی دیگر این فرد برای جلب توجه دیگران از هیچ تلاشی فروگذار نمیکند.
اگر از رفتارهای همسر نمایشی خود آزار میبینید لازم است که در فضایی آرام و دوستانه بدون پرخاش و سرزنش نسبت به رفتارهای وی صحبت کنید.
همچنین میتوانید به دوستان و نزدیکان در خصوص مشکل او توضیح دهید تا آنها نیز درک بهتری داشته باشند.
البته باید انتظار داشت که تغییرات یکشبه رخ ندهد، زیرا نیاز به جلب توجه، احساسات سطحی و افسردگیهای گاه و بیگاه همیشه همراه همسر نمایشی شما خواهند بود؛ بنابراین صبر و شکیبایی لازم است.
چه چیزی باعث اختلال شخصیت نمایشی در مردان میشود؟
علت دقیق اختلال شخصیت نمایشی در مردان هنوز ناشناخته است، اما عوامل مختلفی ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند:
ژنتیک و عوامل ارثی احتمالاً نقش مهمی در ایجاد این اختلال دارند. مطالعات نشان داده است که اختلال شخصیت نمایشی در برخی خانوادهها شایع تر است که نشان دهنده زمینه ژنتیکی آن میباشد.
عوامل روانی و تجربیات دوران کودکی نیز میتوانند زمینه ساز این اختلال باشند. کودکانی که در دوران کودکی مورد بی توجهی والدین، به ویژه مادر قرار گرفتهاند و تنها زمانی توجه دریافت میکردند که رفتارهای نمایشی و اغراق آمیز از خود نشان میدادند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این اختلال در بزرگسالی هستند.
عوامل محیطی و فرهنگی
عوامل محیطی و فرهنگی نیز میتوانند در شکل گیری این اختلال در مردان نقش داشته باشند. در برخی فرهنگها، رفتارهای نمایشی و جلب توجه در مردان کمتر پذیرفته شده و حتی سرکوب میشود. این امر میتواند منجر به پنهان کاری بیشتر علائم در مردان شود.
از سوی دیگر، در فرهنگ هایی که رفتارهای نمایشی در مردان بیشتر پذیرفته میشود، احتمال تشخیص و گزارش این اختلال در مردان بیشتر است.
لازم به ذکر است که اگرچه اختلال شخصیت نمایشی در زنان شایع تر است، اما در مردان نیز دیده میشود و ممکن است به دلیل عدم گزارش علائم، کمتر تشخیص داده شود.
بنابراین، می توان گفت عوامل ژنتیکی، روانی، محیطی و فرهنگی همگی میتوانند در بروز اختلال شخصیت نمایشی در مردان نقش داشته باشند.
درمان ها
درمان اختلال شخصیت نمایشی معمولاً شامل روان درمانی طولانی مدت است. اهداف اصلی درمان عبارتند از:
افزایش خودآگاهی
یکی از اهداف مهم، افزایش خودآگاهی فرد نسبت به الگوهای رفتاری نامناسب و احساسات واقعی خود است. درمانگر به فرد کمک میکند تا الگوهای نمایشی و توجه طلبانه خود را شناسایی کند و درک عمیقتری از خود و عواطفش پیدا کند.
تغییر الگوهای رفتاری ناسالم
هدف دیگر، آموزش به فرد برای تغییر الگوهای رفتاری غیرسالم و بازنگری در باورها و اعتقادات نامناسب است. درمانگر به فرد کمک میکند تا رفتارهای سالمتر و روابط عمیقتری را جایگزین رفتارهای نمایشی و سطحی کند.
مدیریت هیجانات
از آنجایی که افراد مبتلا به این اختلال اغلب دچار هیجانات شدید و ناپایدار میشوند، یکی دیگر از اهداف درمان، آموزش مهارتهای مدیریت هیجان است. تکنیکهایی مانند مدیتیشن، یوگا و بیوفیدبک میتوانند در این زمینه مفید باشند.
درمان همبود با سایر اختلالات
از آنجا که اختلال شخصیت نمایشی اغلب با سایر اختلالات مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات مصرف مواد همراه است، درمان باید به صورت یکپارچه بر روی همه اختلالات همزمان تمرکز کند.
روان درمانی گروهی نیز میتواند برای این افراد مفید باشد، زیرا به آنها کمک میکند تا روابط واقعیتر و عمیقتری را تجربه کنند. درمان معمولاً طولانی مدت است و نیازمند تعهد و پشتکار از سوی فرد مبتلا میباشد.
سخن پایانی
اختلال شخصیت نمایشی در مردان اگرچه کمتر از زنان شایع است، اما نباید نادیده گرفته شود. مردان مبتلا به این اختلال نیز مانند زنان، احساسات شدید و ناپایداری را تجربه میکنند و برای جلب توجه دیگران رفتارهای اغراقآمیز و نمایشی از خود بروز میدهند.
آنها به شدت نیازمند تحسین و تأیید دیگران هستند و برای دریافت این توجه، حتی ممکن است به رفتارهای جنسی آشکار و بیبندوبار روی آورند.
علت دقیق این اختلال هنوز ناشناخته است، اما عوامل ژنتیکی، روانی، محیطی و فرهنگی میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند.
درمان اصلی این اختلال نیز روان درمانی طولانی مدت است که هدف آن افزایش خودآگاهی، تغییر الگوهای رفتاری ناسالم و مدیریت هیجانات است.
در واقع زنان بیشتر از مردان مبتلا به این اختلال تشخیص داده میشوند، زیرا مردان علائم خود را کمتر از زنان گزارش میکنند.
بنابراین متخصصان باید در تشخیص مردان دقت بیشتری داشته باشند. زندگی با یک مرد مبتلا به این اختلال نیز میتواند چالشبرانگیز باشد و نیازمند صبر، تعادل در تحسین و انتقاد، و حفظ حریم شخصی است.
در نهایت، اختلال شخصیت نمایشی در مردان نیز همانند زنان نیازمند توجه و درمان مناسب است تا افراد مبتلا بتوانند روابط سالمتر و عمیقتری را تجربه کنند.
