توهم در بیماران آلزایمری اتفاق عجیبی است که باعث احساس ترس در فرد بیمار و اطرافیانش می‌شود. توهم چیست؟ درک و احساسات نادرستی از پیرامون اطراف خود دارند که واقعی نیستند. در واقع در اثر بیماری آلزایمر، به اختلالات روان‌پریشی در مراحل شدید بیماری دچار می‌شوند.
بیشتر سالمندان به دلیل ازدواج فرزندان و رفتن به سوی زندگی شخصی یا فوت شدن شریک زندگی خود احساس تنهایی می‌کنند حالا اگر فرد مسن دچار آلزایمر هم باشد به دلیل تنهایی و فکر کرد کردن زیاد، بیشتر دچار توهمات می‌شود و بیماری آن زودتر پیشرفت می‌کند.
طبق تحقیقات جدیدی که روی این بیماری انجام شده است حدود ۲۰-۳۰ درصد از افراد مبتلا به آلزایمر دچار توهم و تقریباً ۳۰-۴۰ درصد از آن‌ها، هذیان‌های شدیدی را تجربه می‌کنند.
هذیان چیست؟ به باورهای نادرست و خیال پردازی کاذب می‌گویند که با اطلاعات و شواهد نادرست در ذهن فرد ایجاد می‌شود. اکثر توهمات آلزایمری در مراحل شدید بیماری اتفاق می‌افتند و باعث احساس ترس، اضطراب و به هم ریختن الگوی خواب فرد بیمار می‌شود.
ما در مجله تخصصی مغز و اعصاب برین مگ قصد داریم توهم در بیماران آلزایمری را برای شما توضیح دهیم.
آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر یک اختلال عصبی است که بروی حافظه، تفکر و تصمیم گیری فرد اثر می‌گذارد و در نتیجه توانایی ساده‌ترین کارها را از مبتلایان می‌گیرد.
علائم این بیماری در بیشتر مواقع بعد از شدیدتر شدن ظاهر می‌شود طبق گزارش کارشناسان حدود ۶ میلیون از مردم امریکایی که بیشتر آن‌ها بالای ۶۵ سال سن دارند به آلزایمر مبتلا هستند.
توهم در بیماران آلزایمری
در مبتلایان به آلزایمر زمانی که بیماری خیلی شدید می‌شود فرد مبتلا روان‌پریشی را در طول زندگی خود تجربه می‌کند این امر برای افرادی که دچار توهم می‌شوند و هم اطرافیان نزدیک آن‌ها بسیار ناراحت کننده است.
توهمات آلزایمری باعث می‌شود فرد بیمار ادراک و تجربیات حسی عجیب و غریبی را تجربه کند با این حال در مراحل اولیه‌ی بیماری نشانه‌های توهم خیلی کم دیده می‌شود و با پیشرفته‌تر شدن بیماری احتمال دارد که توهم افزایش پیدا کند.
مطالعات جدید نشان می‌دهد که حدود ۳۰ در از افراد مبتلا به آلزایمر دارای توهم و هذیان مرتبط با زوال عقل شناختی هستند.
توهم در بیماران آلزایمر چگونه است؟
شایع‌ترین نوع توهم در بیماری آلزایمر توهمات بینایی است و اغلب با کلافگی و تغییرات خلق و خو همراه می‌باشد.
علائم توهمات بینایی شامل موارد زیر است:
- دیدن افراد یا اشیایی که وجود واقعی ندارد: این یکی از علائم شایع، توهمات بصری در بیماران آلزایمری است. برای مثال، بیمار آلزایمری ممکن است همسر فوت شده خود را در حال کار کردن در منزل ببینند.
- اشتباه گرفتن اجسام: افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است پیراهنی که بر روی صندلی قرار دارد را با یک سگ اشتباه بگیرد.
- احساس سردرگمی: مبتلایان آلزایمر احتمال دارد که به دلیل توهمات احساس استرس و اضطراب کنند؛ زیرا ممکن است که تفاوت بین توهمات واقعی و غیر واقعی را تشخیص ندهند.
- تغییراتی در خلق و خو: توهم در بیماران مبتلا ممکن است با ترس شدید و افزایش استرس همراه باشد که خودش باعث پرخاشگری و افسردگی در بیماران آلزایمری می‌شود.
- هذیان: طبق مطالعات جدیدی که بر روی ۱۲۲۹ فرد مبتلا به بیماری آلزایمر انجام شده است نشان می‌دهد که بیشتر از یک سوم این افراد توهمات بینایی را، همراه با هذیان تجربه می‌کنند.
انواع دیگر از توهم در بیماری آلزایمری
- شنوایی: بیمار آلزایمری، ممکن است که صداهای عجیب و غریب مانند قدم زدن یک فرد در خانه را بشنود.
- چشایی: فرد بیمار ممکن است احساس، طعم فلزی و تلخی را در دهان خود احساس کند.
- لمسی: این افراد در بیشتر مواقع احساس می‌کنند که یک حشره دارد بر روی پوست آن‌ها راه می‌رود.
- بویایی: افراد بیمار ممکن است بوهایی خاصی مانند دود، عطر یا بوی غذاهایی را حس کنند که وجود واقعی ندارند.
علت بروز توهم در بیماران آلزایمری
هنوز علت توهم به طور دقیق شناخته نشده است؛ اما پزشکان احتمال می‌دهند که بر اثر تغییراتی که بر روی سلول‌های عصبی مغز با پیشرفته‌تر شدن بیماری اتفاق می‌افتد ایجاد می‌شوند.
در اینجا علت بروز توهم را برای شما توضیح می‌دهیم:
- آسیب رسیدن به سلول‌های مغزی: با پیشرفته‌تر شدن بیماری آلزایمر، آسیب‌های زیادی به سلول‌های عصبی در مغز وارد می‌شود این امر در بیشتر مواقع، پردازش‌های منظم اطلاعات حسی را دچار اختلال می‌کند و باعث درک نادرست تحریک کننده‌های حسی و ایجاد توهم می‌شود.
- زوال عقل شناختی: اختلال در حافظه، تصمیم گیری و تفکر می‌تواند توانایی افراد را از درک کردن محیط پیرامون خود با مشکل روبه‌رو کند. این اختلال باعث ایجاد توهم در بیمار آلزایمری می‌شود.
- از دست دادن تعادل انتقال دهنده‌های عصبی: جمع شدن پروتئین‌ها بیش از حد معمول در مغز می‌تواند فعالیت انتقال دهنده‌ها و نورون‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین را دچار اختلال کنند و باعث بروز توهم شوند.
- درگیری با انواع بیماری‌ها به طور هم زمان: افراد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است که با یک یا چند بیماری به طور هم‌زمان همراه باشند این افراد توهمات شدیدتری نسبت به دیگر افراد آلزایمری تجربه می‌کنند.
توهم در بیماری آلزایمر در چه مرحله‌ای رخ می‌دهد؟
این بیماری با توجه به شرایط سنی و شدت بیماری می‌تواند در هر مرحله‌ای اتفاق بیفتد که با شدیدتر شدن زوال عقل شناختی توهمات نیز شایع‌تر می‌شوند.
مراحل توهم شامل موارد زیر است:
اولیه: در این مرحله توهم بسیار خفیف است و کمتر از یک درصد از افراد مبتلا در این مرحله دچار توهم می‌شوند.
متوسط: افراد احتمال دارد که در مرحله متوسط توهمات بینایی را بیشتر تجربه کنند و مشکلاتی در حافظه و عملکردهای روزانه این افراد اتفاق بیفتد.
شدید: اغلب افراد در این مرحله دچار زوال عقلی، شدیدی می‌شوند و نمی‌توانند کارهای روزانه خود را به صورت مستقل انجام بدهند. در این مرحله ممکن است فرد مبتلا به آلزایمر اختلال حواسی زیادی مانند بویایی، چشایی، شنوایی را تجربه کند.
چگونه به بیماران آلزایمری که دچار توهم می‌شوند کمک کنیم؟
کمک کردن به فرد عزیزی که مبتلا به توهم آلزایمری است در زندگی می‌تواند ناراحت کننده و چالش برانگیز باشد؛ اما چندین راه کار وجود دارد که ممکن است به شما کمک کند تا راحت‌تر بتوانید، این افراد را حمایت کنید.
چند راه حل برای حمایت از بیماران در موارد زیر آورده‌ایم:
- خونسردی خود را حفظ کنید: هنگامی که فرد بیمار دچار توهم می‌شود چند نفس عمیق بکشید این کار به آرام شدن شما کمک می‌کند و به فرد مبتلا به آلزایمر بگویید که چیزهایی را که آن مشاهده می‌کند شما هم می‌بینید و اینجا هستید تا آن را حمایت کنید.
- پرت کرد حواس هنگام توهم: زمانی که مبتلایان دچار توهم‌های ناراحت کننده مانند دیدن افراد فوت شده می‌شوند شما می‌توانید حواس بیمار خود را با گوش دادن به موسیقی یا پیاده‌روی‌کردن پرت کنید.
- همراهی کردن بیمار آلزایمری: با تکنیک‌های آرام بخش مانند نوازش، گرفتن دست آن‌ها و استفاده از کلمات محبت آمیز، به فرد مورد علاقه‌تان کمک کنید تا احساس امنیت داشته باشد.
- فراهم کردن محیطی امن: شما می‌توانید با کم کردن محرک‌هایی مانند کم کردن صدا و نور که در ایجاد توهم نقش بسیار مهمی دارند باعث حس امنیت در فرد مبتلا شوید.
توهم در بیماری آلزایمر را چگونه تشخیص بدهیم؟
ما در موارد زیر به نشانه‌های توهم در بیماری آلزایمر اشاره کرده‌ایم:
- رفتارهای غیر عادی: علائم فرد مبتلا را زیر نظر داشته باشیم و مراقب رفتارهای غیر معمول مانند ارتباط برقرار کردن با افراد یا حیواناتی که آنجا حضور ندارند باشید.
- احساس ترس و آشفتگی: اگر فرد آلزایمری به طور ناگهانی و بدون دلیل می‌ترسد و دچار اضطراب می‌شود ممکن است که، دچار توهم شده باشد.
- نداشتن درک صحیحی از محیط: افراد آلزایمری احتمال دارد که اشیا و مکان‌ها را به درستی درک نکنند؛ مثلاً ممکن است یک قفسه‌ی کتاب را با یک شخص اشتباه بگیرند یا فکر کنند که زمین را آب فراوانی گرفته است و احتمال دارد هر لحظه غرق شوند.
درمان توهم در بیماران آلزایمری
پزشک متخصص، درمان‌ها را با توجه به شدت توهم، سلامت جسمانی و سابقه‌ی پزشکی بیمار تجویز می‌کند.
درمان بیماران آلزایمری دچار توهم شامل موارد زیر می‌باشد:
کمک گرفتن از درمان غیر دارویی: پزشکان متخصص از این روش درمانی برای کاهش استرس و اضطراب فرد بیمار استفاده می‌کنند شما می‌توانید با فراهم کردن محیطی آرام و کم کردن محرک‌های حسی به بهبود کیفیت زندگی مبتلایان به آلزایمر کمک کنید.
بهبود بیماری‌های زمینه‌ای: رسیدگی به بیماری‌هایی مانند عفونت‌ها، واکنش‌های شیمیایی غیر طبیعی که به آن‌ها متابولیک می‌گویند و سایر مشکلات جسمی بسیار مهم است؛ زیرا باعث توهم می‌شوند.
انواع داروها: اگر توهم‌های، بیمار آلزایمری به مرحله‌ی خیلی شدید رسید پزشکان برای این دسته از مبتلایان داروهای ضد روان‌پریشی را تجویز می‌کنند.
این داروها در بیشتر مواقع در دوزهای کم به بیماران پیشنهاد می‌شوند؛ زیرا عوارض خیلی نامطلوبی را روی سلامت فرد مبتلا می‌گذارد و گاهی اوقات باعث بدتر شدن علائم بیماری آلزایمر می‌شود.
بیماران آلزایمری در بیشتر مواقع توهمات بصری را تجربه می‌کنند؛ اما همه‌ی مبتلایان در شرایط پیشرفته بیماری دچار توهم می‌شوند.
اگر یکی از اعضای خانواده‌تان دچار توهم می‌شود بهترین کاری که می‌توانید برای کمک کردن به آن انجام دهید این است که مکان ایمنی را برای بیمار آلزایمری فراهم کنید و داروهای تجویز شده توسط پزشک را به موقع به فرد بیمار بدهید.
مراقب کردن و حمایت از فرد مبتلا اولین خط درمان آلزایمر است.
