شاید برای شما نیز این سؤال پیش آمده باشد که تفاوت اسکیزوفرنی و شیزوفرنی چیست؟ اما باید بدانید که اسکیزوفرنی و شیزوفرنی نام یک بیماری واحد روانی است که از نظر تلفظ در زبان انگلیسی به آن اسکیزوفرنی و در برخی زبان‌های دیگر مانند آلمانی و فرانسوی به آن شیزوفرنی می‌گویند؛ بنابراین تنها تفاوت اسکیزوفرنی و شیزوفرنی مربوط به شیوه تلفظ نام این بیماری روانی است.
در این مطلب از مجله تخصصی مغز و اعصاب برین مگ قصد داریم به بررسی علائم و روش‌های درمانی اسکیزوفرنی و شیزوفرنی بپردازیم پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
تفاوت اسکیزوفرنی و شیزوفرنی چیست؟
اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی یک اختلال روانی جدی است که بر تفکر، ادراک واقعیت، احساسات، گفتار، رفتار و انگیزه فرد تأثیر می‌گذارد. این بیماری باعث می‌شود ارتباط فرد با واقعیت قطع شده و در دنیای ساخته شده توسط ذهن خود زندگی کند.
نام انگلیسی این بیماری “schizophrenia” در سال ۱۹۰۸ توسط روانپزشک سوئیسی پل اوژن بلولر (Paul Eugen Bleuler) ابداع شد. این واژه ترکیبی از دو کلمه یونانی “schizein” به معنی “شکافتن” و “phrenos” به معنی “ذهن” است و به معنای “شکافتگی ذهن” می‌باشد.
بلولر این اصطلاح را برای توصیف ویژگی اصلی این اختلال یعنی “شکاف یا گسستگی در کارکردهای روانی” انتخاب کرد. او معتقد بود اسکیزوفرنی یک بیماری ارگانیک (مربوط به اندام‌ها) است و می‌تواند به ارث برسد.
در زبان فارسی، هر دو نام “اسکیزوفرنی” و “شیزوفرنی” برای این اختلال استفاده می‌شود که هر دو به یک بیماری اشاره دارند.
اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی یک اختلال روانی جدی است که در آن فرد ارتباط خود را با واقعیت از دست می‌دهد و در دنیای خیالی ذهن خویش زندگی می‌کند.
شاید با فیلم “ذهن زیبا” و شخصیت جان نش آشنا باشید، که تصویری از فرد مبتلا به اسکیزوفرنی را به نمایش می‌گذارد. اما برای درک دقیق‌تر این اختلال، باید فراتر از این تصویر کلی برویم.
اسکیزوفرنی اختلالی پیچیده در تفکر و ادراک است که افراد را از درک و تعامل با واقعیت به شیوه‌ای عادی، دور می‌کند. این افراد ممکن است در دنیای خیالیِ ساخته ذهن خود غرق شوند و دچار توهمات، هذیان‌ها و افکار آشفته شوند.
علائم اسکیزوفرنی و شیزوفرنی
علائم اصلی شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی عبارتند از:
۱. توهم
توهم یکی از شایع‌ترین علائم اسکیزوفرنی است. بیماران ممکن است صداهایی را بشنوند که دیگران نمی‌شنوند (توهم شنوایی) یا چیزهایی را ببینند که در واقعیت وجود ندارد (توهم بینایی).
۲. هذیان
هذیان به باورهای غیرمنطقی و غیرواقعی گفته می‌شود که بیمار به آنها اعتقاد راسخ دارد. مانند این باور که دیگران قصد آزار او را دارند (هذیان پارانوئیدی).
۳. گفتار و رفتار آشفته
بیماران اسکیزوفرنی ممکن است گفتار نامربوط، بی‌ارتباط و آشفته داشته باشند. رفتارشان نیز می‌تواند عجیب، غیرمنطقی و نامتناسب با موقعیت باشد.
۴. انزوای اجتماعی و کاهش انگیزه
افراد مبتلا اغلب از جامعه کناره‌گیری می‌کنند و در فعالیت‌های روزمره و شغلی انگیزه کمی دارند.
سایر علائم ممکن شامل افسردگی، اضطراب، بی‌خوابی و مشکلات حافظه و تمرکز است. علائم معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شوند.
چه چیزی باعث اسکیزوفرنی و شیزوفرنی می‌شود؟
علت دقیق اسکیزوفرنی ناشناخته است، اما به نظر می‌رسد ترکیبی از عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی و محیطی در آن نقش داشته باشند.
۱. عوامل ژنتیکی:
مطالعات نشان داده است که افراد دارای سابقه خانوادگی اسکیزوفرنی، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
محققان ژن‌های متعددی را شناسایی کرده‌اند که ممکن است خطر ابتلا به اسکیزوفرنی را افزایش دهند.
با این حال، به نظر نمی‌رسد که هیچ ژنی به تنهایی مسئول این بیماری باشد.
۲. عوامل بیولوژیکی:
برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که اختلالات در ساختار و عملکرد مغز ممکن است در اسکیزوفرنی نقش داشته باشند.
این اختلالات می‌توانند ناشی از عوامل مختلفی از جمله عفونت‌های قبل از تولد، مشکلات در رشد جنین یا قرار گرفتن در معرض سموم محیطی باشند.
۳. عوامل محیطی:
برخی از تجربیات زندگی می‌توانند خطر ابتلا به اسکیزوفرنی را در افراد با استعداد ژنتیکی افزایش دهند.
این تجربیات می‌توانند شامل مواردی مانند استرس شدید در دوران کودکی، سوء استفاده یا بی‌توجهی باشند.
نکته مهم:
- هیچ عامل واحدی وجود ندارد که مسئول ابتلا به اسکیزوفرنی باشد.
- احتمالاً تداخل چندین عامل در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد.
- تحقیقات در مورد علل اسکیزوفرنی هنوز ادامه دارد و دانشمندان در حال کشف عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی و محیطی هستند که در ایجاد این بیماری نقش دارند.
اسکیزوفرنی و شیزوفرنی در کدام کشورها بیشتر تلفظ می‌شود؟
تفاوت اسکیزوفرنی و شیزوفرنی دو تلفظ برای یک اختلال روانی هستند که تفاوت آنها صرفاً در نحوه تلفظ است.
تلفظ “اسکیزوفرنی” بیشتر در کشورهای انگلیسی زبان و کشورهایی که از الفبای لاتین استفاده می‌کنند رایج است، زیرا این واژه برگرفته از زبان یونانی است.
از طرف دیگر، تلفظ “شیزوفرنی” بیشتر در کشورهای فارسی زبان و برخی دیگر از کشورهای خاورمیانه و آسیای میانه که از الفبای عربی استفاده می‌کنند، متداول است.
بنابراین، می‌توان گفت که در کشورهای انگلیسی زبان و اروپایی، اسکیزوفرنی تلفظ رایج است، در حالی که در ایران و برخی کشورهای همسایه، شیزوفرنی تلفظ متداول‌تری دارد. اما هر دو واژه به یک اختلال روانی اشاره می‌کنند.
در مجموع، تفاوت در تلفظ این واژه بیشتر ناشی از تفاوت‌های زبانی و فرهنگی در مناطق مختلف جهان است.
روش های درمانی
آیا افراد مبتلا به اسکیزوفرنی و شیزوفرنی به دیگران آسیب می‌رسانند؟
بر اساس اطلاعات موجود در منابع، اکثر افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی خطر کمی برای دیگران دارند و بیشتر در معرض آسیب به خودشان هستند.
با این حال، در برخی موارد نادر و شدید، ممکن است خطر آسیب به دیگران وجود داشته باشد. در چنین مواردی، بستری اجباری کوتاه مدت در بیمارستان تجویز می‌شود تا از صدمه به خود یا دیگران جلوگیری شود.
اما به طور کلی، اکثر افراد مبتلا به این اختلال خطری برای جامعه محسوب نمی‌شوند. آنها بیشتر در معرض خطرات دیگری مانند انزوای اجتماعی، افسردگی و خودکشی هستند.
منابع تأکید می‌کنند که درمان به موقع و حمایت‌های لازم می‌تواند از عوارض جدی این بیماری مانند خودکشی و آسیب به خود یا دیگران پیشگیری کند.
بنابراین، اگرچه در موارد نادر و شدید خطر آسیب وجود دارد، اما اکثر بیماران اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی با درمان مناسب می‌توانند در جامعه زندگی کنند و خطر جدی برای دیگران محسوب نمی‌شوند.
آیا افراد مبتلا به اسکیزوفرنی و شیزوفرنی به دیگران آسیب می‌رسانند؟
بر اساس اطلاعات موجود در منابع، اکثر افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی خطر کمی برای دیگران دارند و بیشتر در معرض آسیب به خودشان هستند.
با این حال، در برخی موارد نادر و شدید، ممکن است خطر آسیب به دیگران وجود داشته باشد. در چنین مواردی، بستری اجباری کوتاه مدت در بیمارستان تجویز می‌شود تا از صدمه به خود یا دیگران جلوگیری شود.
اما به طور کلی، اکثر افراد مبتلا به این اختلال خطری برای جامعه محسوب نمی‌شوند. آنها بیشتر در معرض خطرات دیگری مانند انزوای اجتماعی، افسردگی و خودکشی هستند.
منابع تأکید می‌کنند که درمان به موقع و حمایت‌های لازم می‌تواند از عوارض جدی این بیماری مانند خودکشی و آسیب به خود یا دیگران پیشگیری کند.
بنابراین، اگرچه در موارد نادر و شدید خطر آسیب وجود دارد، اما اکثر بیماران اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی با درمان مناسب می‌توانند در جامعه زندگی کنند و خطر جدی برای دیگران محسوب نمی‌شوند.
شیزوفرنی در زنان شایع تر است یا مردان؟
اسکیزوفرنی، یک اختلال روانی مزمن، در هر دو جنس زن و مرد دیده می‌شود. با وجود برابری در شیوع کلی این بیماری، تفاوت‌های قابل‌توجهی در نحوه‌ی شروع و سیر بیماری بین دو جنس وجود دارد.
- سن شروع: در مردان، اسکیزوفرنی معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ زندگی آغاز می‌شود، در حالی که در زنان، شروع بیماری به طور متوسط چند سال دیرتر، در اواخر دهه ۲۰ یا اوایل دهه ۳۰ رخ می‌دهد.
- میزان ابتلا: مطالعات نشان داده‌اند که نرخ ابتلا به اسکیزوفرنی در مردان حدود ۱.۵ برابر بیشتر از زنان است. به این معنی که از هر دو نفر مبتلا به اسکیزوفرنی، تقریباً ۱.۵ نفر مرد و ۰.۵ نفر زن هستند.
- سیر بیماری: شواهد حاکی از آن است که اسکیزوفرنی در مردان در مقایسه با زنان، دوره ی حاد و وخیم‌تری دارد. مردان مبتلا به این بیماری بیشتر در معرض مشکلات رفتاری، سوء مصرف مواد و رفتارهای خشونت‌آمیز هستند.
- دلایل احتمالی تفاوت‌ها: علل دقیق تفاوت‌های جنسی در اسکیزوفرنی هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، عوامل مختلفی مانند هورمون‌ها، ساختار مغزی، عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است در این امر نقش داشته باشند.
- اهمیت تشخیص و درمان زودهنگام: با وجود تفاوت‌های موجود، تشخیص و درمان زودهنگام اسکیزوفرنی برای هر دو جنس ضروری است. مداخلات زودهنگام می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی، کاهش علائم و افزایش شانس بهبودی کامل افراد مبتلا به این بیماری کمک کند.
سخن پایانی
در نهایت می‌توان گفت که اسکیزوفرنی و شیزوفرنی در واقع دو نام متفاوت برای یک اختلال روانی جدی هستند و تفاوتی با یکدیگر ندارند.
اسکیزوفرنی نام انگلیسی و شیزوفرنی نام فارسی این بیماری است. این اختلال بر تفکر، درک واقعیت، احساسات، گفتار و رفتار فرد تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود ارتباط بیمار با واقعیت قطع شود.
اسکیزوفرنی یک بیماری جدی است که نیاز به درمان چندگانه شامل داروهای آنتی‌پسیکوتیک، روان‌درمانی، مداخلات رفتاری و حمایت‌های اجتماعی و خانوادگی دارد.
درمان به موقع بسیار حائز اهمیت است، زیرا این بیماری در صورت عدم درمان می‌تواند عوارض جدی مانند خودکشی، خشونت و نقص عملکرد را در پی داشته باشد.
در نهایت، حمایت خانواده و جامعه از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی برای بهبود آنها ضروری است. این بیماران نیازمند درک، همدلی و کمک هستند تا بتوانند در جامعه زندگی کنند و از انزوای اجتماعی خارج شوند.
