تشخیص تشنج کار بسیار سختی است. شاید برای شما هم پیش‌آمده باشد که یکی از نزدیکان یا دوستانتان در مدرسه یا محیط کار و یا حتی غریبه‌ای را مثلا هنگام خرید در خیابان دیده باشید که دچار تشنج شده و روی زمین افتاده باشد.
در حالی که تمام بدنش می‌لرزد و کف از دهانش بیرون می‌آید و شما نتوانسته‌اید به او هیچ کمکی کنید یا با راهکاری اشتباه مثلاً نگه داشتن آن یا خوراکی دادن به او باعث بدتر شدن حال آن فرد شده باشید.
امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی‌های جدید تشخیص تشنج خیلی راحت‌تر شده و پزشکان با استفاده از آزمایش‌ها، MRI و سایر روش‌ها می‌توانند خیلی سریع تشنج را تشخیص دهند. ما در مجله تخصصی مغز و اعصاب برین مگ قصد داریم تا راه‌های تشخیص تشنج را برای شما توضیح دهیم، پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
تشنج چیست؟
هزاران نورون در مغز ما در حال فعالیت هستند و با یکدیگر ارتباط دارند اگر نورون‌ها نتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، سیگنال‌های الکتریکی در مغز ما دچار تغییرات شدید می‌شوند و تشنج اتفاق می‌افتد.
تشخیص تشنج
امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی‌های جدید تشخیص تشنج خیلی راحت‌تر شده و پزشکان با استفاده از آزمایشات، MRI و دیگر دستگاه‌های پیشرفته می‌توانند خیلی سریع تشنج را تشخیص دهند. انواع راه‌های تشخیص تشنج شامل موارد زیر می‌باشد:
۱. تشخیص تشنج با الکتروانسفالوگرافی (EEG)
دستگاهی است که بر اساس پالس‌های مغناطیسی کار کرده و توسط الکترودهای حسگر که با یک کلاه بر روی پوست سر شما قرار می‌گیرد امواج مغزی را دریافت می‌کنند. این الکترودهای حسگر می‌توانند تغییرات نامنظم نورون‌ها را بین ۱۵-۳۰ دقیقه روی مانیتور کامپیوتر ارزیابی کنند.
شما باید قبل از تست در محیطی آرام دراز بکشید. ممکن است در حین استفاده از نوار مغز پزشک از شما بخواهد که نفس عمیق بکشید یا یک فلاش نوری را به چشم شما بتاباند.
از دیگر مزایایی که نوار مغز EEG دارد، این است که می‌تواند برای تشخیص دیگر بیماری‌ها مانند موارد زیر مؤثر باشد:
- تومورهای داخل مغز
- ضربه مغزی
- سکته مغزی
- عفونت‌های مغزی
همچنین برای بیمارانی که در کما هستند و برای کسانی که دچار مرگ مغزی می‌شوند، این آزمایش مفید می‌باشد.
۲. تصویر برداری با استفاده از MRI
این دستگاه با استفاده از پالس‌های مغناطیسی که دارد از سر بیمار تصویر برداری کرده و بر روی صفحه‌ی کامپیوتر نمایش می‌دهد.
پزشک متخصص می‌تواند تمام آسیب‌های مغزی در همه‌ی نواحی سر را بررسی کرده و انواع تشنج را تشخیص دهد. مثلاً بگویید که تشنج از نوع کانونی است یا عمومی.
اکثر افرادی که صرع دارند به تشنج چند کانونی مبتلا هستند. تشنج چند کانونی باعث می‌شود که فرد در طول بیست و چهار ساعت، چند بار تشنج در آن‌ها اتفاق بیفتند.
۳. تصویر برداری مغناطیسی (FRI)
این نوع تصویر برداری اغلب مکان‌هایی از مغز را که مسئول عملکرد حرکتی، یادگیری و حافظه است را مورد بررسی قرار می‌دهد. پزشک متخصص در طول عکس برداری از شخص بیمار راجع به نام گذاری وسایل یا پرسیدن اسم بیمار که باعث فعال شدن نواحی خاصی از مغز که تشنج در آن اتفاق می‌افتد را ارزیابی می‌کند.
۴. تشخیص تشنج با توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)
این نوع از اسکن مغزی می‌تواند بسیاری از فعالیت‌ها و عملکردهای الکتریکی و شیمایی داخل مغز را نشان می‌دهد که می‌تواند تشخیص تشنج را برای پزشکان راحت‌تر کند. این دستگاه برای بیماران مبتلا به سکته مغزی، تومورهای مغزی و سرطانی بسیار کمک کننده می‌باشد.
پزشک معمولاً مقداری از مواد رادیو اکتیو را به بیمار تزریق می‌کند و این مواد رادیواکتیو در خون بیمار و بافت‌های مغزی جذب می‌شود و از بازوی دیگر آن نمونه خون می‌گیرند در این روش انواع عملکردهای مغز و نورون‌های عصبی در مغز اسکن می‌شوند.
گاهی نمونه خون را در آزمایشگاه می‌برند و روی آن بیشتر تحقیق می‌کنند. افرادی که به بیماری‌های زیر مبتلا هستند ممکن است بدن آن‌ها نسبت به مواد رادیو اکتیو واکنش نشان می‌دهد:
- آسم
- بیماری کلیوی
- بیماری کبدی
- بیماری قلبی
تاثیر رادیو اکتیو بر زنان باردار
مواد رادیو اکتیو ممکن است باعث سقط یا خطرات جبران ناپذیری را بر روی بدن جنین داشته باشد. پس اگر باردار هستید و یا اگر در دوران شیردهی به کودک خود هستید از انجام دادن این آزمایش پرهیز کنید.
چند روز قبل از انجام آزمایش (PET) موارد زیر را رعایت کنید:
- مواد حاوی کربوهیدرات را مصرف نکنید.
- استفاده از میوه‌ها
- قهوه
- چای
- استفاده نکردن از لبنیات
- پاستا
اگر برای انجام دادن این آزمایش باید بیهوش شوید، هشت ساعت قبل از انجام این آزمایش از خوردن نوشیدنی‌ها و خوراکی‌ها پرهیز کنید.
۵. توموگرافی کامپیوتری (SPECT)
نوعی دیگر از اسکن مغز است که توسط اشعه‌های گاما انجام می‌شود و عملکرد و بافت‌های مغزی را بررسی می‌کند. پزشکان در این آزمایش دو مورد را ارزیابی می‌کنند؛ اولین مورد قبل از تشنج است که پزشک متخصص با استفاده از مواد رادیو اکتیوی که به فرد بیمار تزریق می‌کند بافت‌ها و عملکردهای نورون‌های عصبی را بررسی می‌کند.
دومین مورد بعد از شروع تشنج است که نورون عصبی را که با هم نتوانستند ارتباط برقرار کنند را بررسی می‌کنند. پزشکان این دو مورد را مطالعه می‌کنند و از روی آن به تشخیص تشنج پی می‌برند. این آزمایش برای تشخیص بیماری‌های زیر مؤثر می‌باشند:
- تشخیص آلزایمر
- آسیب‌های مغزی
- انواع تشنج
- بیماری صرع
- سکته مغزی
۶. تشخیص تشنج با آزمایش‌های عصبی
در این نوع آزمایش اختلالات عصبی مانند حس دیداری، گفتاری و حرکتی در شخص بیمار را مورد بررسی قرار می‌دهند.
- گفتاری
پزشک متخصص از فرد بیمار می‌خواهد که جملاتی از یک کتاب را بخواند و در حال خواندن کتاب به دست او مداد می‌دهد یا از او می‌خواهد که راه برود.
- حرکتی
پزشک متخصص از بیمار می‌خواهد که یک خط راست بروی دفتر بکشد یا با چکش طبی بر روی عصب‌های فرد بیمار ضربه می‌زند و عملکردهای آن را بررسی می‌کند.
- حس دیداری
یک چراغ قوه را بر چشم بیمار می‌تاباند و آن را چند بار خاموش و روشن می‌کند و پزشک متخصص عملکردهای سیستم عصبی بیمار را بررسی می‌کند.
۷. آزمایش خون
این نوع آزمایش را زمانی انجام می‌دهند که فرد علائم عفونت در بدن را داشته باشد. علائمی که عفونت در بدن را نشان می‌دهد، شامل موارد زیر می‌باشد:
- تب بالا
- لرز شدید
- سردرد
- تعریق زیاد
عفونت‌های بدن که ممکن است در اثر یک سرماخوردگی ساده یا آنفولانزا اتفاق افتاده باشد باعث ایجاد تشنج می‌شود.
پزشک متخصص با توجه به علائم و شرایط بیمار راه‌های تشخیص متفاوتی را در نظر می‌گیرد. تمام این روش‌ها باید زیر نظر پزشک یا تکنسین مجرب انجام شوند. از شما تشکر می‌کنیم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بوده‌اید.
