الکلیسم یکی از مشکلات جسمی شایع است که ممکن است بر روی سلامت و کیفیت زندگی افراد تأثیرگذار باشد؛ اما درواقع الکلیسم چیست؟ الکسیم، تنها به معنای نوشیدنِ بی‌رویه مشروبات الکلی نیست، بلکه مجموعه‌ای از علائم و رفتارهای مخرب است که ریشه در اعتیاد به الکل دارد. فرد مبتلا به الکلیسم، کنترلِ میل به نوشیدن را از دست می‌دهد و علی‌رغم عواقب وخیم، به مصرف الکل ادامه می‌دهد.
این مشکل به دلیل مصرف بیش از حد الکل و تبدیل آن به یک وابستگی فیزیولوژیک به الکل ایجاد می‌شود. در این مطلب از مجله تخصصی مغز و اعصاب برین مگ، به بررسی علائم، علت‌ها، عوارض و راه‌های درمان الکلیسم پرداخته خواهد شد.
الکلیسم چیست؟
الکلیسم چیست؟ الکلیسم شدیدترین شکل سوء مصرف الکل است و شامل ناتوانی در مدیریت عادات نوشیدن است. این مشکل معمولاً به عنوان اختلال مصرف الکل شناخته می‌شود و در سه سطح خفیف، متوسط و شدید دسته بندی می‌شود. هر سطح اختلال مصرف الکل دارای علائم خاصی است که ممکن است به عواقب جانبی نامطلوبی منجر شود. اگر درمان مناسب انجام نشود، مصرف الکل به خود ناپذیرایی می‌کشد.
افرادی که به الکل اعتیاد دارند، اغلب احساس می‌کنند که بدون مصرف آن نمی‌توانند به طور طبیعی زندگی کنند. این موضوع می‌تواند به مشکلات مختلفی منجر شود و تأثیرات منفی بر روی اهداف شغلی، مسائل شخصی، روابط و سلامت فردی داشته باشد. همچنین، به‌مرورزمان، عوارض جانبی خطرناک مصرف مداوم الکل می‌تواند تشدید شده و آسیب‌های جدی به بدن و ذهن فرد وارد کند.
الکلیسم چیست؟
علائم الکسیم مجموعه‌ای از علائم و نشانه‌ها هستند که بر اثر کاهش اکسیژن در خون و رسیدن به سطح‌های نامطلوب در بدن ایجاد می‌شوند.
گاهی اوقات، نشانه‌های هشدار دهنده اعتیاد به الکل بسیار آشکار است. اما گاهی هم ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد تا این علائم قابل مشاهده باشند. اگر اعتیاد به الکل در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، امید به ترک این وابستگی به شدت افزایش می‌یابد.
علائم رایج اعتیاد به الکل شامل:
– عدم کنترل بر مصرف الکل
– علاقه بیش از حد به الکل در زمان‌های غیر مناسب
– نادیده گرفتن مسئولیت‌های شخصی به خاطر الکل
– احساس نیاز به مصرف بیشتر الکل
– صرف مقدار زیادی پول برای خرید الکل
– تغییر رفتار پس از نوشیدن
اگر فکر می‌کنید مصرف الکل شما بر زندگی شما تأثیر منفی دارد، باید به دنبال راه‌حل‌های درمانی بگردید که به شما کمک کنند از اعتیاد به الکل کاسته شود. در صورت نگرانی از مصرف الکل، مشاوره پزشکی حرفه‌ای می‌تواند به شما کمک کند. جستجوی کمک برای اعتیاد به الکل به شما کمک می‌کند تا به زودی به زندگی سالم و خوشبختی بازگردید.
الکلیسم چیست؟
متخصصان، الکلیسم را به چند دسته کلی تقسیم می‌کنند که هر کدام ویژگی‌ها و عواقب خاص خود را دارند. شناخت انواع مختلف الکلیسم، به درک بهتر این بیماری و انتخاب روش درمانی مناسب کمک می‌کند.
در اینجا به بررسی دو نوع از شایع‌ترین انواع الکلیسم می‌پردازیم:
۱. الکلیسم وابسته به الکل:
این نوع، شایع‌ترین نوع الکلیسم است و افراد مبتلا به آن، وابستگی شدیدی به الکل دارند. آنها به طور مرتب و بدون توجه به عواقب، الکل مصرف می‌کنند و برای رسیدن به احساس مستی، به تدریج به مقادیر بیشتری از الکل نیاز پیدا می‌کنند.
افراد مبتلا به الکلیسم وابسته به الکل، غالباً علائم جسمانی و روانی شدیدی را تجربه می‌کنند و در روابط، شغل و زندگی خود با مشکلات متعددی روبرو می‌شوند. آنها ممکن است برای پنهان کردن مصرف الکل خود دروغ بگویند و یا به طور کلی از اجتماع کناره‌گیری کنند.
درمان الکلیسم وابسته به الکل به دلیل وابستگی شدید فرد به الکل، چالش‌برانگیزتر است و نیاز به مداخلات تخصصی و جامع دارد.
۲. الکلیسم پرخوری:
در این نوع از الکلیسم، فرد به طور دوره‌ای الکل مصرف می‌کند و در این دوره‌ها، مقادیر زیادی الکل در مدت زمان کوتاهی می‌نوشد. این دوره‌های پرخوری الکلی، غالباً با رفتارهای پرخطر و خشونت‌آمیز همراه است.
افراد مبتلا به الکلیسم پرخوری، در بین دوره‌های پرخوری خود، ممکن است به طور کامل از مصرف الکل خودداری کنند و حتی زندگی عادی و سالمی داشته باشند. با این حال، این دوره‌های پرهیز، موقتی هستند و فرد دیر یا زود به پرخوری الکل بازمی‌گردد.
عواقب الکلیسم پرخوری، غالباً شدید و فوری است و می‌تواند شامل آسیب‌های جسمی، تصادفات، دستگیری و مشکلات قانونی باشد.
درمان الکلیسم پرخوری نیز به دلیل ماهیت دوره‌ای آن، دشوار است و نیاز به مداخلاتی دارد که به فرد کمک کند تا الگوهای رفتاری خود را تغییر دهد و از محرک‌های مربوط به پرخوری الکل دوری کند.
انواع دیگر الکلیسم:
علاوه بر دو نوع ذکر شده، انواع دیگری از الکلیسم نیز وجود دارد که عبارتند از:
- الکلیسم زودهنگام: در این نوع، فرد در سنین پایین شروع به مصرف الکل می‌کند که می‌تواند منجر به مشکلات جدی در دوران جوانی و بزرگسالی شود.
- الکلیسم زنانه: الکلیسم در زنان می‌تواند عواقب خاص خود را داشته باشد، مانند افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه و مشکلات کبدی.
- الکلیسم سالمندی: الکلیسم در افراد مسن می‌تواند با مشکلات سلامتی دیگری مانند دیابت و بیماری قلبی همراه باشد.
دلایلی که مردم به الکل روی می آورند؟
عوامل مختلفی می‌توانند باعث افزایش خطرات مرتبط با مصرف الکل شوند. افراد ممکن است به دلایل مختلفی به الکل روی آورده و به تدریج وابستگی به آن پیدا کنند. به عنوان مثال، ممکن است در زمان‌های دشوار مانند مرگ یا از دست دادن شغل، نوشیدن الکل به عنوان یک راهکار به نظر برسد و باعث سوء مصرف الکل در طولانی مدت شود.
هر چند دلایل مختلفی وجود دارد که مردم را به نوشیدن الکل وادار می‌کند، اما برخی از رایج ترین دلایل شامل:
۱. کاهش استرس
اعتماد بر الکل به عنوان روشی برای کاهش استرس در زندگی روزانه ممکن است باعث افزایش خطر اعتیاد به الکل شود. زیرا الکل یک داروی آرامبخش و ضدافسردگی است که لذت زیادی ایجاد می‌کند. اما مصرف مداوم منجر به تحمل می‌شود و برای تجربه اثرات مشابه، باید مقدار بیشتری مصرف کنید.
۲. احساس خوب
استفاده از الکل ممکن است برای برخی افراد فرصتی برای فرار از واقعیت فراهم کند. این امر می‌تواند به عنوان یک راهکار موقت برای فرار از مشکلات روزمره در نظر گرفته شود. با این حال، مصرف مداوم الکل برای فرار از مشکلات می‌تواند به یک وابستگی جدی تبدیل شود.
۳. با از دست دادن عزیزان خود کنار بیایید
از دست دادن یکی از افراد عزیز خود، سخت متأثر می‌شوید و این تأثیر به هر سه جنبه‌ی عاطفی، جسمی و روحی شما می‌رسد. مصرف الکل ممکن است این احساسات منفی را تسکین دهد و به شما کمک کند تا از دوران سختی که در آن قرار دارید عبور کنید. اما باید به خطرات مصرف الکل توجه کنید، زیرا ممکن است به یک معضل جدید تبدیل شود، حتی اگر به طور موقت باشد.
۴. غلبه بر اضطراب
بعضی از افراد به طور طبیعی احساس نگرانی و استرس می‌کنند که آنها را مضطرب می‌کند. نوشیدن نوشیدنی‌های الکلی می‌تواند این احساسات ناخوشایند را کاهش داده و آنها را در مواقع اجتماعی آسان تر کند. اما اگر این عمل به میزان زیادی انجام شود، ممکن است به اعتیاد منجر شود.
۵. جایگرین ارتباط با دیگران
بسیاری از افراد به دلیل احساس تنهایی و عدم ارتباط با دیگران، به مصرف مشروبات الکلی روی می‌آورند. آنها فکر می‌کنند که این مشروبات می‌توانند جای خالی احساسی آنها را پر کنند یا ارتباط بیشتری را با دیگران برقرار کنند. اما واقعیت آنچنان که فکر می‌کنند نیست و ممکن است این مشروبات بیشتر از پیوندهای جدید جدایی و اختلاف را به همراه داشته باشند.
۶. شرم
احساس شرم، یکی از احساسات پیچیده و دردناک است که برای بسیاری از ما سختی‌های زیادی به همراه دارد. این احساس می‌تواند به طور موقت توسط الکل یا مواد دیگر پنهان شود، اما در نهایت باعث رفتارهای نادرست و احمقانه می‌شود که بعداً بازتاب بدی در زندگی افراد دارد و شرم و عذاب بیشتری برای آنها به وجود می‌آورد.
۷. تروما
تقریباً هر بیماری که توسط متخصصان درمان می‌شود، با نوعی تروما روبرو می‌شود. انواع مختلفی از تروما وجود دارد، اما همه آنها رویدادهای ناخوشایندی هستند که بر سلامت روان فرد مبتلا به اعتیاد تأثیر می‌گذارند. برای بسیاری از افراد، درمان تروما ناشناخته کلید بهبود آنهاست.
عوارض سلامتی ناشی از الکلیسم چیست؟
همان طور که در مطالب بالا توضیح داده‌ایم الکلیسم چیست؟ که به آن مصرف بیش از حد الکل می‌گویند سبب آسیب جدی به سلامتی شما می‌شود، چه در مدت زمان کوتاه و چه برای مدت طولانی. اثرات مختلفی که الکل بر جسم شما دارد، ممکن است از تأثیرات ظاهری گرفته تا تهدیدی برای زندگی شما باشد.
مصرف بیش از حد الکل می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر زندگی شما داشته باشد، از جمله نوشیدن می‌تواند بر زمان واکنش شما تأثیر بگذارد و باعث شود رفلکس‌ها و هماهنگی آهسته‌ای داشته باشید.این موضوع باعث می‌شود که انجام کارهای روزمره برای شما دشوار شود و حتی ممکن است موجب خطرات جدی برای شما و دیگران شود.
بنابراین، مصرف متعدد الکل می‌تواند عوارض مختلفی برای شما ایجاد کند، بنابراین بهتر است از این مواد با اندازه‌گیری استفاده کنید تا جلوی آسیب‌های احتمالی را بگیرید.
برخی اثر کوتاه مدت سوء مصرف الکل ممکن است ایجاد کند عبارتند از:
- واکنش به طور کند
- ضعف در رفلکس
- کاهش فعالیت ذهنی
- مهارت‌های کمتر
- دید مات
- مشکل در تنفس
- بی‌قراری
ضررهای مصرف بیش از حد الکل بر سلامتی بدون توجه به طولانی مدت می‌تواند بسیار زیان آور باشد. برخی از عوارض جانبی ممکن است سال‌ها پس از مصرف در حالت خفیف باقی بمانند؛ بنابراین، نیاز به مراقبت‌های پزشکی حرفه‌ای برای تشخیص و درمان صحیح بسیار مهم است.
بیماری‌های ناشی از الکلیسم چیست؟
در اینجا چندین مشکل جسمی جدی به دلیل مصرف الکل برای مدت طولانی ذکر شده است:
- نقص‌های خطرناک مغزی
- سندرم ورنیک کورساکوف (یک بیماری عصبی شناختی)
- افت کارکرد کبد
- عوارض دیابت
- مشکلات قلبی
- افزایش خطر ابتلا به سرطان
- آسیب دیدگی
- کاهش استحکام استخوان
در سال ۲۰۱۳، نیمی از مرگ و میر ناشی از بیماری های کبدی در آمریکایی های ۱۲ ساله و بالاتر به دلیل مصرف الکل بود. افزایش مصرف الکل خطر ابتلا به بیماری های مختلف از جمله سرطان های دهان، مری، کبد و سینه را افزایش می دهد.
همچنین، نوشیدن بیش از حد به قلب ضربه می‌زند و ممکن است منجر به بیماری قلبی شود. هر سال، حدود ۸۸۰۰۰ نفر به دلیل مشکلات مرتبط با الکل جان خود را از دست می دهند و این یکی از علت های پیشگیری شده مرگ و میر در آمریکا است. مصرف الکل می‌تواند درمان شود و بسیاری از برنامه های توانبخشی و درمان اعتیاد به الکل در دسترس هستند.
درمان الکلیسم چیست؟
انتخاب کمک برای مبارزه با اعتیاد به الکل یک انتخاب مهم و چالش برانگیز است که هر فرد با آن مواجه می‌شود. روش‌های متعددی برای درمان اعتیاد به الکل وجود دارد که بسته به میزان مصرف و شدت اعتیاد، انتخاب می‌شود. فرایند بهبودی از اعتیاد به الکل زمان بر است و نیازمند تعهد و پشتکار برای استفاده از تکنیک‌هایی که در جلسات توانبخشی، مشاوره و گروه‌های حمایتی آموزش داده می‌شود، است.
با اینکه درمان هر فرد بسته به وضعیت او متفاوت است، اما در کل درمان الکل به ۳ بخش تقسیم می‌شود که شامل موارد زیر است:
۱. سم زدایی
اولین مرحله در رهایی از وابستگی به الکل، فرایند سم زدایی بدن است. این گام اساسی نیازمند همکاری با پزشکان متخصص است، زیرا ممکن است علایم شدید و ناراحت‌کننده‌ای پیش بیاید. اغلب مواقع، داروهایی تجویز می‌شود تا به کاهش عوارض غیر قابل تحمل ترک کمک کند.
ر این مرحله، افراد باید از مصرف الکل کاملاً پرهیز کنند و به رژیم غذایی سالم و ورزش منظم توجه کنند. همچنین، حمایت از خانواده و دوستان نیز در این فرایند بسیار مهم است و می‌تواند به افراد کمک کند تا از وابستگی خود به الکل خارج شوند.
پس از مرحله سم زدایی بدن، مراحل بعدی شامل مشاوره‌های روانشناختی و روانپزشکی است. در این مراحل، افراد با عواقب وابستگی به الکل و راه‌های مقابله با آن آشنا می‌شوند و به تدریج با مشکلات روانی و اجتماعی که ممکن است پس از قطع الکل پیش بیاید، برخورد کرده و راه‌های مواجهه با آن را یاد می‌گیرند.
۲. توانبخشی
درمان اعتیاد به الکل، دو روش توانبخشی وجود دارد که می‌تواند کمک کند. یکی از این روش‌ها، توانبخشی بستری است که شما را مجبور می‌کند برای یک مدت زمان مشخص، معمولاً ۳۰، ۶۰ یا ۹۰ روز، به یک مرکز درمانی مراجعه کنید. روش دیگر، توانبخشی سرپایی است که به شما امکان می‌دهد در حین شرکت در برنامه بهبودی، زندگی روزمره خود را ادامه دهید. برای انتخاب بهترین روش درمانی، با پزشک خود مشورت کنید.
پایان دوره توانبخشی تنها نشانگر بهبود نیست. ترک الکل به مراقبت مداوم و حمایت گروهی، مشاوره و منابع بازیابی نیاز دارد. این افراد از خطر عود شما به الکل و ادامه راه به سمت آینده‌ای سالم و شاد اطمینان حاصل می‌کنند که ممکن است سال‌ها به طول بی انجامد.
سخن پایانی
همان طور که در مطالب بالا الکلیسم چیست؟ را توضیح داده ایم می توان به طور کلی گفت که الکلیسم بیماری هولناکی است که تار و پود زندگی انسان را از هم می‌گسلد و رهایی از چنگال آن، سفری دشوار و طاقت‌فرسا به سوی روشنایی است. اما این سفر، ناممکن نیست. با یاری متخصصان، خانواده و جامعه، می‌توان بر این بیماری غلبه کرد و به زندگی سالم و پربار بازگشت.
در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف الکلیسم، از علائم و نشانه‌ها گرفته تا ریشه‌ها و علل، روش‌های درمانی و راه‌های پیشگیری، پرداختیم. هدف ما از این نوشتار، افزایش آگاهی و شناخت نسبت به این بیماری و یافتن راهکارهایی برای مقابله با این معضل خانمان‌سوز بود.
به یاد داشته باشیم، الکلیسم یک بیماری شرم‌آور نیست، بلکه یک بیماری قابل درمان است. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنید، ناامید نشوید. کمک در دسترس است. با یاری و حمایت یکدیگر، می‌توانیم این بیماری را شکست دهیم و به زندگی سالم و پربار بازگردیم.
بیایید با هم در جهت پیشگیری از الکلیسم و یاری رساندن به افراد مبتلا به این بیماری تلاش کنیم. با افزایش آگاهی، آموزش و حمایت، می‌توانیم جامعه‌ای عاری از این بلای خانمان‌سوز بسازیم و امیدی دوباره به زندگی افراد گرفتار در دام اعتیاد به الکل ببخشیم.
