در این مطلب از مجله تخصصی مغز و اعصاب برین مگ قصد داریم اختلال اضطراب اجتماعی را برای شما توضیح دهیم.
من همیشه یک بچه درون‌گرا بودم ترجیح می‌دادم که به تنهایی بازی کنم یا در مکان‌های خلوت کتاب بخوانم تا اینکه با بچه‌های دیگر در ارتباط باشم.
من در مدرسه خیلی بلندتر از سایر بچه‌های دیگر بودم و همسالانم من را به خاطر قدم مورد آزار و اذیت قرار می‌دادند همین امر باعث می‌شد که از محیط‌های اجتماعی بترسم و خودم را فراری بدهم.
در دوران بزرگسالی و رفتن به دبیرستان ترس‌های من به همان شکل قبلی باقی ماند.
این امر باعث می‌شد هر جایی که مردم و ازدحام جمعیت در آن قرار داشت؛ مانند وسایل نقلیه عمومی، غذا خوردن در برابر دیگران به ویژه افراد غریبه، شرکت در عروسی و جشن‌های تولد یا صحبت با همسالانم و ارائه سخنرانی تمامی این موارد باعث احساس ترس و اضطراب شدید من می‌شد.
بعد از فارغ‌التحصیلی به پیش یک روان‌شناس مراجعه کردم و فهمیدم که به اختلال ضد اجتماعی مبتلا هستند.
اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟
نوعی اختلال اضطرابی به حساب می‌آید که باعث اضطراب و استرس یا ترس در محیط‌های اجتماعی می‌شود.
نام دیگر آن فوبیایی اجتماعی می‌باشد و در بیشتر مواقع در سال‌های نوجوانی شروع می‌شود.
تقریباً ۱۵ میلیون بزرگسال را در ایالت متحده آمریکا تحت تأثیر اختلال اضطراب اجتماعی قرار دادند و اغلب در سال‌های نوجوانی شروع می‌شود.
فرد ابتلا به اضطراب اجتماعی، ملاقات با افراد جدید و شرکت در مکان‌های اجتماعی شلوغ برایش دشوار است. آنها ممکن است در مورد انتقاد از دیگران احساس اضطراب کنند.
آنها ممکن است به این نتیجه برسند که ترس‌ها و اضطرابی را که دارند غیر منطقی است؛ اما در غلبه بر آنها بسیار ناتوان هستند.
خجالتی بودن ممکن است معاشرت، مدرسه و کارهای گروهی را دشوار کند؛ اما زندگی را به اندازه اضطراب اجتماعی مختل نمی‌کند.
نگرانی و ترس‌های اضطراب اجتماعی به صورت مداوم و طاقت فرسا می‌باشد و ممکن است بر عملکردهای روزانه مانند خرید مواد غذایی و لباس شخصی تأثیر بگذارد.
اختلال اضطراب اجتماعی چیزی بیشتر از خجالتی یا عصبی بودن گاه به گاه است.
فوبیای اجتماعی باعث ترس شدید از موقعیت‌های اجتماعی خاص می‌شود به خصوص موقعیت‌های نا آشنا که در آن احساس می‌کنید که ممکن است توسط دیگران مورد ارزیابی یا انتقاد قرار بگیرید.
این موقعیت‌ها آن قدر برای فرد ترسناک است که حتی با فکر کردن به آن مضطرب می‌شوید و یا برای اجتناب از آنها تلاش زیادی را می‌کنید که این امر روند زندگی شما را مختل می‌کند.
ریشه اختلال اضطراب اجتماعی از ارزیابی دقیق، قضاوت و انتقاد یا خجالت در جمع می‌باشد. ممکن است از این بترسید که دیگران درباره شما افکار بدی دارند یا اینکه شما را با افراد دیگر مقایسه کنند.
چه چیزی باعث اضطراب اجتماعی می‌شود؟
شاید شما احساس کنید تنها کسی هستید که این مشکل را دارید؛ اما اضطراب اجتماعی بسیار رایج است تعداد زیادی از مردم با این ترس‌ها و نگرانی‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند. اما موقعیت‌هایی که باعث علائم رایج در اضطراب اجتماعی می‌شوند متفاوت است که شامل موارد زیر است:
- صحبت‌های کوچک
- سخنرانی عمومی
- اجرا بر روی صحنه
- مرکز توجه بودن
- تحت نظر بودن هنگام انجام کاری
- مورد انتقاد قرار گرفتن
- صحبت با افراد مهم
- قرار گذاشتن
- استفاده از سرویس بهداشتی
- شرکت در مهمانی
علائم اختلال اضطراب اجتماعی
اگر هر ازگاهی در موقعیت‌های اجتماعی عصبی می‌شوید به این معنی نمی‌باشد که دچار فوبیای اجتماعی هستید تعداد زیادی از افراد در مواقع خاصی احساس خجالتی و ترس می‌کنند.
به‌عنوان‌مثال کاملاً طبیعی است اگر شما قبل از سخنرانی احساس عصبانیت کنید؛ اما اگر هفته‌ها قبل از سخنرانی نگران باشید و احساس اضطراب کنید یا در طول مصاحبه آن قدر دست و پاهایتان می‌لرزد که به‌سختی می‌توانید صحبت کنید به اختلال اضطراب اجتماعی مبتلا هستید.
علائم و نشانه‌های عاطفی
- شما به صورت روزانه احساس اضطراب می‌کنید.
- نگرانی شدید برای هفته‌ها و ماه‌های آینده قبل از یک موقعیت اجتماعی
- ترس شدید از قضاوت و مورد انتقاد قرار گرفتن توسط دیگران به خصوص افراد نا آشنا
- می‌ترسید که طوری رفتار کنید که باعث شرمساری خود یا دیگران شود
- ترس از اینکه دیگران متوجه عصبانیت و نگرانی شما بشوند.
نشانه‌های فیزیکی
- قرمزی صورت
- تنگی نفس
- درد معده، حالا تهوع
- لرزش اندام‌های بدن
- ضربان قلب و درد قفسه سینه
- تعریق پیش از اندازه
- احساس گیجی و ضعف
- علائم رفتاری
- دوری از موقعیت‌های اجتماعی که زندگی شما را مختل می‌کند.
- ساکت ماندن در جمع‌های غیر آشنا و فرار از مورد توجه بودن
- نیاز به همراه داشتن مانند دوست یا فامیل برای خرید و…
علت اختلال اضطرابی اجتماعی چیست؟
علت دقیق اضطراب اجتماعی هنوز شناسایی نشده است اما می‌تواند ترکیبی از عوامل محیطی، ژنتیکی در ایجاد این نوع اختلال اضطرابی نقش داشته باشند.
اضطراب اجتماعی باعث مشکلاتی در پیام رسان‌های عصبی که منجر به عدم تعادل شیمیایی در هورمون‌های سروتونین، دوپامین و گلوتامات می‌شود در نتیجه مواد شیمیایی مغز به تنظیم خلق و خو کمک می‌کنند.
بعضی از محققان می‌گویند که عوامل محیطی ممکن است در ایجاد اضطراب اجتماعی نقش داشته باشند که شامل موارد زیر است:
- آزار عاطفی و فیزیکی
- ارتباط برقرارکردن با افراد منفی
- دلبستگی شدید
- کنترل بیش از اندازه توسط والدین
اختلال اضطراب اجتماعی می‌تواند در خانواده‌ها نیز اتفاق بیفتد اما هنوز مشخص نیست که به دلیل عوامل ژنتیکی یا محیطی می‌باشد.
تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی
هیچ آزمایشی به را شناسایی اختلال اضطراب اجتماعی وجود ندارد. اما پزشک متخصص به احتمال زیاد با استفاده تست‌های روان‌شناسی و سؤالاتی در باره بیماری‌ها، علائم و سابقه خانوادگی می‌تواند اختلال اضطرابی را تشخیص بدهد.
معیارهایی برای بررسی اختلال اضطراب اجتماعی عبارتند از:
- ترس از موقعیت اجتماعی که دیگران دائم از شما سؤالاتی را می‌پرسند.
- ترس از رفتارهایی که باعث ناراحتی یا آزار دیگران شود
- فرار کردن از موقعیت اجتماعی یا با اضطراب و ترس شدید حضور پیدا کردن
- ترس و اضطراب هاب دائمی
- بیش از ۶ ماه طول می‌کشد و زندگی روز مره را دچار اختلال می‌کند
- علائم یا سایر شرایط روحی که فرد قادر به توضیح آن نمی‌باشد.
رد سایر شرایط پزشکی که شامل موارد زیر است:
- استفاده از دارو
- مصرف الکل و مواد مخدر
- اختلال هیپوکندری
- چاقی
- سوختگی صورت
درمان اختلال اضطراب اجتماعی
چندین گزینه مناسب درمانی برای اختلال اضطراب اجتماعی وجود دارد اینکه یک درمان خوب کار می‌کند یا خیر بستگی به علائم فرد دارد.
بعضی از افراد به یک نوع درمان احتیاج دارند؛ اما برخی دیگر به ترکیبی از چند درمان برای کاهش علائم اضطراب خود نیازمند هستند.
گزینه درمانی شامل موارد زیر است:
مشاوره درمانی
این مشاوره‌های درمانی خواه به صورت انفرادی یا گروهی می‌باشد این جلسات ممکن است به صورت حضوری یا آنلاین برگزار شود.
درمان شناختی رفتاری (CBT) روش‌های مدیریت اضطراب را به شما آموزش می‌دهد برای مثال به شما می‌گوید چگونه افراد منفی را با افکار مثبت جای‌گذاری کنید.
درمان‌های مبتنی بر تعهد و پذیرش (ACT )
افراد در (ACT ) آموزش می‌بینند که از روش‌های ذهن آگاهی و پذیرش استراتژی‌های رفتاری استفاده کنند تا بفهمند که چگونه با افکار و احساسات درونی منفی خود کنار بیایند و برای زیادی خود چگونه ارزش قائل باشند.
گروه درمانی یا حمایتی
این گروه‌ها به شما کمک می‌کنند که مهارت‌ها و روش‌های برقراری ارتباطات با دیگران را یاد بگیرند این امر کمک می‌کند تا متوجه بشوید که شما تنها نیستید و نقش مهمی را در زندگی دارید.
مواجهه درمانی توسط یک متخصص مراقبت بهداشتی به شما این کمک را می‌کند که به جای دوری از موقعیت‌هایی که باعث اضطراب شما می‌شود به تدریج با موقعیت‌های اجتماعی خود روبه رو شوید.
داروها
این داروها می‌توانند علائم شما را کاهش دهند و به فعالیت‌های روزانه شما کمک کنند.
داروهایی که اختلال اضطراب اجتماعی را درمان می‌کنند شامل موارد زیر است:
- مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین مانند پاروکستین، فلوکستین سرترالین
- مهارکننده انتخابی باز جذب نوراپی‌نفرین مانند ونلافاکسین و پروپانول
این داروها می‌توانند چندین هفته بعد از مصرف اثرات خود را داشته باشند؛ اما پروپرانولول یک داروی کوتاه مدتی است و در صورتی که احساس ترس و نگرانی کرده‌اید می‌توانید از آن استفاده کنید.
شما ممکن است دوز کم دارو را شروع کنید و به تدریج توسط پزشک در صورت جواب نگرفتن دوز دارو خود را افزایش دهید.
پزشک تمام مزایا و عوارض دارو را به شما توضیح می‌دهد و تصمیم می‌گیرد کدام درمان مناسب‌تر است.
درمان‌های خانگی
نکته‌هایی برای مقابله با استرس و اضطراب که شامل موارد زیر است:
- تکنیک‌های تمدد اعصاب مانند تنفس عمیق و مدیتیشن
- ورزش‌هایی مانند یوگا، تای‌چی کمک به کنترل استرس و دوری از کافئین و سایر محرک‌ها
- خواب منظم
- افزایش اطلاعات درباره اضطراب
- صحبت با فرد قابل اعتماد مانند دوست، مشاوره درمانی یا یکی از اعضا خانواده که با آن احساس راحتی می‌کنید
- ورزش منظم
- رژیم غذایی مناسب
عوارض اضطراب اجتماعی
بیش از یک سوم افراد مبتلا به بیماری اضطراب اجتماعی تا زمانی که علائم اضطرابی آنها شدید نشده است به دنبال درمان آن نمی‌روند.
اغلب مردم ممکن است که ناراحتی‌های خود را به عنوان یک مسئله در سلامت روان ندانند و به این موضوع فکر نمی‌کنند که به کمک احتیاج دارند.
بدون درمان اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است بر جنبه‌های مختلف زندگی شما اثر بگذارد که شامل موارد زیر است:
- کیفیت زندگی
- موفقیت در کار روابط اجتماعی
- اعتماد به نفس بالا
- کیفیت زندگی
- تعاملات اجتماعی
افراد ممکن است در اثر ابتلا به اضطراب اجتماعی دچار اختلالات روانی دیگری در زندگی شوند که شامل موارد زیر است:
- افسردگی
- افکار خودکشی
- مصرف بیش از اندازه الکل
روان شناسان و مشاوران درمانی با تجویز داروها و رژیم غذایی مناسب و ورزش کمک بسیار مفیدی به اضطراب اجتماعی می‌کنند.
سؤالات متداول
علائم اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟
افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی در محیط‌های شلوغ و پر ازدحام احساس اضطراب شدیدی را می‌کنند.
ممکن است علائمی مانند قرمزی صورت، تعریق بیش از اندازه، لرزش اندام‌های بدن، دوری از تماس چشمی و صحبت برایشان سخت باشد.
آنها ممکن است که ندانند احساس ترس و اضطراب می‌کنند؛ اما معمولاً یکی از علت اصلی ترس آنها قضاوت و انتقاد از آنها باشند.
دلیل اصلی اضطراب اجتماعی چیست؟
کارشناسان دقیقاً نمی‌دانند که چرا افراد دچار اضطراب اجتماعی می‌شوند؛ اما یکی از دلایل آن عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز است.
رویدادهای ناگوار زندگی نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشند؛ مانند آزار عاطفی و جسمی یا بزرگ شدن در خانواده‌ای که قصد کنترل فرزندان خود را دارند.
چگونه با اضطراب‌های اجتماعی مقابله کنیم؟
مهم است که هرچه سریع‌تر به یک روان پزشک کمک کنیم؛ زیرا اگر فردی برای مدت طولانی با اختلال اضطراب اجتماعی دست و پنجه نرم کند ممکن است عوارض دیگری بروی زندگی آن داشته باشد.
مشاوره، مصرف داروها و اصلاح سبک زندگی همه گزینه‌هایی برای مقابله با اضطراب اجتماعی هستند.
داروهای ضد افسردگی نیز در درمان اضطراب اجتماعی گاهی اوقات مؤثر است
سخن پایانی
افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در موقعیت‌های شلوغ و ارتباط با افراد نا آشنا احساس ترس و اضطراب می‌کنند و ممکن است از مدرسه، خرید، کار و سایر مکان‌هایی که قرار است با دیگران ارتباط برقرار کنند امتناع می‌کنند.
افراد می‌ترسند که کسی آنها را مورد قضاوت و توهین قرار بدهد در حالی که این افکار واقعی نیستند.
درمان‌های دارویی، کمک از روان‌پزشک و تغییر سبک زندگی در درمان و کنترل علائم بسیار مفید است.
