شناخت کافی از آناتومی ستون فقرات و نخاع این امکان را به شما میدهد که بدن خود را بیشتر بشناسید و از آسیبها و خطرات احتمالی جلوگیری کنید.
ستون فقرات از سر و تنه محافظت میکند و به شما این توانایی را میدهد که راه بروید و تعادل خود را حفظ کنید با افزایش سن و شروع دوران پیری ممکن است که بهمرورزمان دیسکها، مهرههای پایینی را تحت فشار قرار بدهند و باعث آسیب به کمر بشوند.
ورزش و تغذیه سالم داشتن این کمک را به شما میکند که ماهیچههای خود را تقویت کنید و از آسیبها و کمر درد جلوگیری کنید.
نخاع و ستون فقرات از عناصر مختلفی تشکیل شدهاند که همگی باعث، برقراری ارتباط با مغز میشوند. این عناصر به وسیلهی تعاملات پیچیدهی استخوانها، رباطها، ساختارهای ماهیچهای و رشتههای عصبی که آنها را احاطه میکند حس یا احساسات را دراندامهای بدن منتقل میکنند.
ما در مجله تخصصی مغز و اعصاب برین مگ قصد داریم که را برای شما آناتومی ستون فقرات و نخاع توضیح دهیم.
ستون فقرات چیست؟
این ستون فقرات از ۳۳ استخوان ساخته شده است که روی یکدیگر قرار گرفتهاند و تکیه گاه مهمی برای بدن شما میباشند و این امکان را به شما میدهند تا بتوانید به کمک آن راه بروید، بایستید و خم شوید و در عین حال از نخاع و سایر آناتومیهای بدن محافظت کنید.
داشتن عضلات و ماهیچههای قوی به ستون فقرات سالم کمک بسیار زیادی میکند و اگر تحت فشار، آسیب یا بیماری قرار بگیرند میتوانند درد زیادی را به بدن ما تحمیل کنند.
انحنای ستون فقرات
وقتی از سمت پهلو یا کنار به ستون فقرات انسان سالم نگاه میکنیم یک منحنی S شکل طبیعی را دارد که در قسمت گردن و کمر دارای یک انحنای مقعر شکل است و قسمتهای خارجی قفسهی سینه شامل یک انحنای محدب مانند میباشد.
منحنیها در بدن انسان مانند یک فنر پیچ خورده عمل میکنند تا به اجزای مختلف ستون فقرات این توانایی را بدهند که حرکت کنند و تعادل خود را به درستی حفظ کنند.
شما میتوانید با آموزشهایی در بارهی درست راه رفتن، درازکشیدن و نشستن کمترین فشارها را به مهرهها و ستون فقرات خود وارد کنید.
وزن پیش از اندازه بدن و ماهیچههای خیلی ضعیف میتوانند باعث انحنای غیر طبیعی در ستون فقرات بشوند که شامل موارد زیر است:
- خمیدگی یا انحنای غیر طبیعی در ستون فقرات کمری که به لوردوز معروف است و به آن تاب برگشتی نیز میگویند.
- انحنای غیر طبیعی در ناحیهی قفسهی سینه که کیفوز است و به آن قوز نیز میگویند.
- خم شدگی و انحنای غیر طبیعی از پهلو که به اسکولیوز معروف است.
آناتومی ستون فقرات و نخاع
- ماهیچهها
دو ماهیچه و بافتهای عضلانی مهم در ستون فقرات انسان وجود دارد که شامل موارد زیر است:
- اکستانسورها
- فلکسورها
اکستانسورها
نام دیگر اکستانسورها بازکنندههای ماهیچهای است؛ زیرا به ما این امکان را میدهد که بایستیم و اجسام را بلند کنیم و باعث باز کردن مفصلهای دست نیز میشود.
باز کنندههای ماهیچهای در پشت ستون فقرات وجود دارند.
فلکسورها
عضلاتی هستند که پشت ستون فقرات را تقویت میکنند و باعث خم شدن زانو، انگشتان و باعث کنترل کردن قوس کمر میشوند.
افزایش وزن بدن و بزرگ بودن شکم میتواند فشارهای سنگینی را به ستون فقرات شما وارد کند.
- مهرهها
در بدن انسان ۳۳ مهره وجود دارد که در یکدیگر پیچیده شدهاند و ستون فقرات را تشکیل میدهند.
هر مهره را در قسمتهای مختلف بدن شماره گذاری میکنند که عبارتند از:
- گردنی
- سینهای
- ساکروم
- دنبالچه
فقط ۲۴ استخوان فوقانی قابلیت حرکت کردن را دارند و سایر مهره خارجی و دنبالچهها به آنها وصل میشوند تا وظایف اصلی خود را انجام بدهند.
- مهرهی گردنی
وظیفهی مهم ستون فقرات گردنی تحمل کردن وزن سر میباشد. هفت مهره گردنی وجود دارد که از C1-C7 شماره گذاری میشوند. بیشترین توانایی حرکتی را مهرهی C1 دارد که به صورت مستقیم به جمجمه متصل میشود. این مهره امکان تکان دادن سر را در جلو و عقب برای ما فراهم میکند.
همچنین مهرهی گردنی C2 این امکان را به ما میدهد که بدون تکان خوردن سر به پهلوها خم شویم.
- مهرهی قفسه سینه
مهمترین وظیفهی قفسهی سینه محافظت از قلب و ریهها میباشد. مهرههای قفسهی سینه با نامهای T11-T12 شماره گذاری میشوند که توانایی حرکت کردن ستون فقرات سینه بسیار محدود است.
- مهرهی کمری
اصلیترین وظیفه ستون فقرات در کمر، تحمل کردن وزن بدن است و مهرههای کمری از L1-L5 نام گذاری میشوند.
این مهرهها در بخش تحتانی ستون فقرات قرار دارند و دارای مهرههای بسیار بزرگی هستند؛ زیرا هم وزن بدن را تحمل میکنند و نیز توانایی بلند کردن اجسام سنگین را دارند.
- ساکروم
اتصالات ستون فقرات را به استخوان و مهرههای لگنی وصل میکنند و داری ۵ مهره خارجی هستند که به نام کمربند لگنی نیز معروف میباشد.
دنبالچه
رباط ها و عضلات لگنی را به هم متصل میکند و حاوی چهار استخوان میباشد.
- دیسکها
این دیسکها از ساییدگی استخوانها یا مهرهها و حلقههای بیرونی که آنولوس نامیده میشوند جلوگیری میکند. هر یک از مهرها به وسیلهی آناتومی ستون فقرات و نخاع از یکدیگر جدا میشوند.
با افزایش سن و پیری دیسکها دیگر نمیتوانند به درستی جذب مایع داشته باشند و به سرعت شکننده و صاف میشوند همچنین بیماریهایی مانند پوکی استخوان را به وجود میآورند و به این دلیل است که انسانها با بالا رفتن سن و با شروع شدن دوران پیری خمیده میشوند.
آسیب و شکستن باعث فتق دیسکها میشود که ریشههای عصبی را تحت فشار زیادی قرار میدهد و باعث کمردرد شدیدی میشود.
- مفاصل فاست
این مفاصل فاست باعث حرکت به سمت عقب در ستون فقرات بدن میشود. هر مهره شامل ۴ عدد مفصل فاست میباشد. که یک جفت به مفاصل بالا و یک جفت دیگر به مفاصل پایینی متصل میشوند.
یک مفصل میتواند دو یا چندین استخوان را به بدن شما پیوند بزند در ستون فقرات، مفصلهایی که هریک از مهرههای شما را به یکدیگر متصل میکند را به عنوان مفاصل فاست میشناسند.
زیگاپوفیزیال یا آپوفیزال نامهای دیگر مفاصل فاست هستند که پزشک آنها را به صورت ساده برای شما بیان میکند.
افزایش سن و پیری باعث آسیبهایی به مفاصل میشود که یکی از علتهای اصلی سندروم مفصل فاست است.
رباطها
ما تعداد زیادی رباط در بدن داریم که دارای نوارهای فیبری قوی هستند که مهرهها و ماهیچهها را کنار یکدیگر نگه میدارند.
سه رباط اصلی در ستون فقرات و نخاع وجود دارد که شامل موارد زیرا است:
- لیگامنتوم فلاووم
- رباط طولی جلویی
- رباط طولی پشتی
نوارهای پیچیدهای هستند که از بالا به پایین در بدنهی مهرهها کشیده میشوند و از حرکات پیش از اندازهی استخوانهای مهرهای جلوگیری میکنند. لیگامنتوم فلاووم بین لایههای هر مهره در ستون فقرات بدن میچسبند.
نخاع
طول طناب نخاعی حدود ۱۸ اینچ میباشد و از ساقهی مغز و تا مهرههای اولی کمر ادامه دارد و به وسیلهی کانال نخاعی به سمت دنبالچه و استخوانهای پا پراکنده میشود.
از طریق نخاع تمامی راههای حسی به اندامهای مختلف بدن فرستاده میشود و توانایی حرکت کردن را برای ما مهیا میکند و اندامهای بدن پیامهای حسی مانند لمس کردن و احساسات را به سمت نخاع میفرستد.
در بعضی از اوقات به وسیلهی مسیرهای ویژهای رفتارهای غیر ارادی که به آن رفلکس میگویند را از خود نشان میدهد که برای محافظت فوری از بدن ما و دوری از آسیبها به وجود آمدهاند.
عصبها
عصبهای نخاعی مانند یک خط تلفن عمل میکنند و اطلاعات و پیامها را از ۳۱ جفت عصب نخاعی که وجود دارد پراکنده میکنند. هریک از عصب نخاعی شامل دو ریشه میباشد که کنترل کردن احساس و حرکتها را برعهده دارد.
ریشههای عصبی جلویی و ریشههای پشتی حاوی حسگرهای هستند که پیامها را به مغز ارسال میکنند.
پوست و مناطق خاصی از بدن دارای عصبهای نخاعی خاصی هستند که پزشکان برای تشخیص ناحیهی درد و ضعف عضلانی از آن استفاده میکنند برای مثال درد سیاتیک نزدیک عصب نخاعی L4-L5 میباشد.
ما در مجله تخصصی مغز و اعصاب برین مگ قصد داشتیم که راجع به آناتومی ستون فقرات و نخاع با شما صحبت کنیم. ستون نخاعی و مهرهها نقش مهمی را زندگی انسان ایفا میکنند و یکی از اصلیترین اجزای بدن ما به حساب میآیند پس باید با صحیح نشستن، راه رفتن و خوابیدن در مراقبت از آن کوشا باشیم.