هورمون آدرنوکورتیکوتروپین یا ACTH، هورمونی است که غده هیپوفیز شما را تولید و آزاد می‌کند.
نقش مهمی در نحوه واکنش بدن شما به استرس دارد و بسیاری از عملکردها را در بدن تنظیم می‌کند.
در اینجا حقایقی در مورد ACTH وجود دارد که ممکن است برای شما جالب باشد برای مثال ACTH غدد آدرنال شما را تحریک می‌کند تا کورتیزول، “هورمون استرس” و آندروژن‌ها، گروهی از هورمون‌های جنسی را تولید کنند.
ACTH بخشی از محور هیپوتالاموس – هیپوفیز – آدرنال (HPA) است، یک سیستم بازخوردی که هیپوتالاموس، غده هیپوفیز، غدد فوق کلیوی و برخی هورمون‌ها را درگیر می‌کند.
ACTH همچنین با ریتم شبانه روزی، چرخه طبیعی خواب و بیداری، در بسیاری از ارگانیسم‌ها مرتبط است.
سطح ACTH توسط هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین از هیپوتالاموس و کورتیزول از غدد فوق کلیوی کنترل می‌شود.
CRH: یک هورمون پپتیدی است که توسط هیپوتالاموس (قسمتی از مغز) ترشح می‌شود. نقش اصلی CRH، تنظیم فعالیت هورمونی غده زیستی قشر بدن (غدد آدرنال) است.
وقتی سطح کورتیزول بالا باشد، تولید CRH و ACTH را مهار می‌کند. وقتی سطح کورتیزول پایین باشد، تولید CRH و ACTH12 را تحریک می‌کند.
آدرنوکورتیکوتروپین
آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) هورمونی است که توسط غده هیپوفیز در مغز تولید می‌شود.
هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) نیز به عنوان هورمون آدرنوکورتیکتروپیک شناخته می‌شود.
نقش مهمی در تنظیم پاسخ بدن به استرس و حفظ سیستم ایمنی سالم دارد.
هنگامی که بدن استرس را تجربه می‌کند، هیپوتالاموس در مغز هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین (CRH) را ترشح می‌کند که به غده هیپوفیز سیگنال می‌دهد تا ACTH را در جریان خون آزاد کند.
سپس ACTH به غدد فوق کلیوی که در بالای کلیه‌ها قرار دارند می‌رود و تولید و ترشح کورتیزول را تحریک می‌کند.
هورمونی استروئیدی که به بدن کمک می‌کند تا با استرس مقابله کند. ACTH همچنین با تحریک تولید آنتی بادی‌ها و ترویج رشد و تمایز سلول‌های ایمنی در تنظیم سیستم ایمنی نقش دارد.
علاوه بر این، به حفظ تعادل الکترولیت‌ها و آب در بدن کمک می‌کند.سطوح غیر طبیعی ACTH می‌تواند منجر به انواع مشکلات سلامتی شود.
به‌عنوان‌مثال، سطوح بالای ACTH می‌تواند باعث شود که غدد فوق کلیوی کورتیزول بیش از حد تولید کنند که منجر به بیماری‌هایی مانند سندرم کوشینگ می‌شود.
سطوح پایین ACTH می‌تواند منجر به نارسایی آدرنال شود که می‌تواند باعث خستگی، ضعف و سایر علائم شود.
به طور کلی، ACTH یک هورمون جذاب است که نقش مهمی در حفظ پاسخ بدن به استرس و تنظیم سیستم ایمنی دارد.
عملکرد هورمون آدرنوکورتیکوتروپین چیست؟
این هورمون توسط جلو غده هیپوفیز (غده هیپوفیز) که در مغز واقع شده است که عملکرد اصلی ACTH، تنظیم فعالیت قشر آدرنال است که یک بخش از غده آدرنال (آدرنال غده) در بالای کلیه‌ها است.
ACTH با تأثیر خود بر روی قشر آدرنال، تولید و آزادسازی کورتیزول را حرکت می‌کند.
کورتیزول یک هورمون است که در فرایندهای فیزیولوژیکی شرکت‌های مختلف، از جمله متابولیسم، پاسخ سیستم ایمنی و پاسخ استرسی است.
ACTH به گیرنده‌های خاصی در سلول‌های قشر آدرنال مرتبط می‌شود که عملکردهای زیستی را در آنها فعال می‌کند. این تغییرات بیوشیمیایی در نهایت منجر به تولید کورتیزول می‌شود.
ACTH توسط یک مکانیزم بازخورد منفی کنترل می‌شود. زمانی که سطح کورتیزول در خون پایین است، هیپوتالاموس در مغز، رهاکننده کورتیکوتروپین (CRH) را آزاد می‌کند که به هیپوفیز جلو اعلام می‌کند.
همچنین ACTH را آزاد می‌کند و سپس قشر آدرنال را حرکت می‌کند که کورتیزول را تولید می‌کند و آزاد می‌کند.
با افزایش سطح کورتیزول، آزاد CRH و ACTH را می‌کند و در نتیجه کورتیزول را تنظیم می‌کند.
سطوح هورمون آدرنوکورتیکوتروپین چگونه کنترل می‌شود؟
سطح ACTH می‌تواند از طریق روش‌های نظارتی که شامل آزمون‌های خونی و آزمون‌های حرکتی می‌شوند باشد.
- آزمون‌های خونی: روش معمول برای اندازه گیری سطح هورمون ACTH، آزمون خون است.
در این روش، نمونه‌هایی از خون، معمولاً از ورید بازو، می‌شود و به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
این آزمون می‌تواند کمک کند تا میزان ACTH موجود در جریان خون در زمان خاصی را تعیین کند.
این آزمون معمولاً برای ارزیابی عملکرد غده آدرنال و تشخیص وضعیت‌هایی مانند موارد آدرنال یا سندرم کوشینگ می‌شود.
- آزمون‌های حرکتی: در برخی موارد، آزمون‌های حرکتی برای ارزیابی پاسخ غده‌های آدرنال به ACTH انجام می‌شوند.
این آزمون‌ها شامل تزریق فرم سنتتیک ACTH (کوسینتروپین) و سنجش سطح کورتیزول در خون قبل و بعد از حرکت می‌شوند. یکی از آزمون‌های تحریکی شایع، آزمون حرکت ACTH است.
این آزمون در تشخیص آدرنال و تمایز بین آدرنال اولیه و ثانویه مفید است.
این آزمون به اندازه گیری سطح کورتیزول پایه، تزریق ACTH و سپس مجدداً اندازه گیری سطح کورتیزول پس از مدت زمان مشخص انجام می‌شود.
هر دو آزمون خونی و آزمون‌های حرکتی ابزارهای مهم در نظارت بر سطح ACTH و ارزیابی عملکرد موردنیاز هیپوتالاموس – غده هیپوفیز – آدرنال (HPA) که دارای ACTH و کورتیزول را تنظیم می‌کند هستند.
مهم است که این آزمون‌ها را با نظارت یک پزشک که می‌تواند نتایج را به درستی تفسیر کند و بر اساس نتایج، مشاوره مناسب ارائه کند، انجام شود.
سطوح طبیعی هورمون آدرنوکورتیکوتروپین چیست؟
سطوح نرمال ACTH بسته به زمان روز می‌تواند متفاوت باشد، زیرا هورمون از یک الگوی روزانه پیروی می‌کند که سطوح آن در صبح و سطوح پایین‌تر در عصر است.
به طور کلی، سطوح طبیعی ACTH در محدوده ۹ تا ۵۲ پیکو گرم در میلی لیتر (pg/mL) یا ۲ تا ۱۱ پیکومول در لیتر (pmol/L) برای بزرگسالان قرار دارد.
توجه به این نکته مهم است که محدوده مرجع خاص می‌تواند بین آزمایشگاه‌ها کمی متفاوت باشد.
با این حال، بسیار مهم است که تشخیص دهیم که تفسیر سطوح ACTH باید در ارتباط با سایر عوامل بالینی، مانند علائم بیمار، سابقه پزشکی، و سایر اندازه‌گیری‌های هورمونی انجام شود.
علاوه بر این، سطوح ACTH می‌تواند در شرایط یا بیماری‌های خاص به طور قابل‌توجهی متفاوت باشد، بنابراین بهتر است با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید که می‌تواند مورد فردی را ارزیابی کند و تفسیر و راهنمایی دقیق ارائه دهد.
وقتی سطح هورمون آدرنوکورتیکوتروپین بالا باشد چه اتفاقی می‌افتد؟
هنگامی که سطح ACTH بالا باشد، معمولاً نشان دهنده تحریک بیش از حد غدد فوق کلیوی توسط هیپوتالاموس و غده هیپوفیز است.
این می‌تواند ناشی از شرایط یا عوامل مختلفی باشد. در اینجا چند پیامد احتمالی سطوح بالای ACTH وجود دارد:
- افزایش تولید کورتیزول: ACTH ترشح کورتیزول از غدد فوق کلیوی را تحریک می‌کند.
سطوح بالای ACTH می‌تواند منجر به تولید بیش از حد کورتیزول شود که ممکن است علائمی مانند افزایش وزن، ضعف عضلانی، فشار خون بالا، تغییرات خلقی و افزایش حساسیت به عفونت‌ها را ایجاد کند.
- سندرم کوشینگ: سطوح بالای ACTH می‌تواند با سندرم کوشینگ، یک اختلال هورمونی که با قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سطوح بالای کورتیزول مشخص می‌شود، مرتبط باشد.
این وضعیت اغلب منجر به علائمی مانند چاقی، تجمع چربی در ناحیه میانی، نازک شدن پوست، ضعف عضلانی، کبودی آسان و تغییر در چرخه قاعدگی می‌شود.
- آدنوم هیپوفیز: یک تومور خوش‌خیم در غده هیپوفیز، مانند آدنوم هیپوفیز تولید کننده ACTH یا آدنوم کورتیکوتروف، می تواند باعث ترشح بیش از حد ACTH شود. این می‌تواند منجر به افزایش سطح کورتیزول و علائم سندرم کوشینگ شود.
- تولید ACTH خارج از رحم: در موارد نادر، تومورهای خاص خارج از غده هیپوفیز، مانند تومورهای ریه یا تومورهای کارسینوئید، می‌توانند ACTH تولید کنند.
این منجر به افزایش سطح ACTH و متعاقب آن تولید بیش از حد کورتیزول می‌شود.
- هیپرپلازی آدرنال یا تومورهای آدرنال: شرایط خاصی که بر غدد فوق کلیوی تأثیر می‌گذارند، مانند هیپرپلازی آدرنال یا تومورهای آدرنال (مثلاً آدنوم آدرنال یا کارسینوم آدرنال)، می‌توانند باعث تولید بیش از حد کورتیزول شوند.
به نوبه خود، این می‌تواند آزادسازی ACTH از غده هیپوفیز را به عنوان بخشی از حلقه بازخورد تحریک کند.
توجه به این نکته مهم است که تشخیص علت زمینه‌ای سطوح بالای ACTH نیاز به ارزیابی جامعی دارد که توسط یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی انجام شود.
آنها علائم فرد، سابقه پزشکی، اندازه گیری هورمون‌های اضافی، مطالعات تصویربرداری را در نظر می‌گیرند و به طور بالقوه آزمایش‌های دیگری را در صورت نیاز انجام می‌دهند.
وقتی سطح هورمون آدرنوکورتیکوتروپین پایین باشد چه اتفاقی می‌افتد؟
هنگامی که سطح ACTH پایین باشد، به طور معمول نشان دهنده کاهش یا اختلال در تولید و انتشار ACTH از غده هیپوفیز است.
این می‌تواند اثرات مختلفی بر بدن داشته باشد. در اینجا چند پیامد احتمالی سطوح پایین ACTH آورده شده است:
کاهش تولید کورتیزول: ACTH آزاد شدن کورتیزول از غدد فوق کلیوی را تحریک می‌کند. وقتی سطح ACTH پایین باشد، تولید کورتیزول ممکن است کاهش یابد.
این می‌تواند منجر به علائمی مانند خستگی، کاهش وزن، قند خون پایین، سرگیجه و حالت تهوع شود.
- نارسایی آدرنال: سطوح پایین ACTH می‌تواند منجر به نارسایی آدرنال شود، وضعیتی که در آن غدد فوق کلیوی کورتیزول کافی تولید نمی‌کنند. این می‌تواند نارسایی اولیه آدرنال باشد که به عنوان بیماری آدیسون نیز شناخته می‌شود که در اثر آسیب به خود غدد فوق کلیوی ایجاد می‌شود. روش دیگر، می‌تواند نارسایی ثانویه آدرنال ناشی از اختلال در عملکرد غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس باشد. علائم شایع شامل خستگی، ضعف، کاهش وزن، فشار خون پایین، میل به نمک و تیره شدن پوست است.
- کم کاری هیپوفیز: سطوح پایین ACTH ممکن است نشان دهنده یک اختلال عملکرد گسترده‌تر در غده هیپوفیز باشد که منجر به کم کاری هیپوفیز می‌شود.
این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که غده هیپوفیز نتواند سطوح کافی از یک یا چند هورمون را تولید کند. علاوه بر کمبود کورتیزول، کم‌کاری هیپوفیز می‌تواند باعث کمبود سایر هورمون‌ها مانند هورمون رشد، هورمون محرک تیروئید (TSH)، هورمون لوتئینیزه‌کننده (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH) شود.
توجه به این نکته مهم است که تشخیص علت زمینه‌ای سطوح پایین ACTH نیاز به ارزیابی پزشکی توسط یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی دارد.
آنها علائم فرد، سابقه پزشکی، اندازه گیری هورمون‌های اضافی، مطالعات تصویربرداری را در نظر می‌گیرند و به طور بالقوه آزمایش‌های دیگری را در صورت نیاز انجام می‌دهند.
هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) نقش مهمی در تنظیم سطح کورتیزول در بدن دارد.
اگر افراد علائم مرتبط با سطوح کورتیزول بالا یا پایین، مانند افزایش یا کاهش وزن، فشار خون بالا یا پایین، یا سایر علائم نگران کننده را تجربه کنند، مهم است که با یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی تماس بگیرید.
در چنین مواردی، یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی ممکن است آزمایش خون را برای اندازه گیری سطح کورتیزول و ACTH تجویز کند.
این آزمایش‌ها می‌توانند به تعیین اینکه آیا علائم ناشی از مشکلات مربوط به غدد فوق کلیوی یا غده هیپوفیز هستند کمک می‌کند.
همیشه مهم است که برای ارزیابی و تشخیص مناسب از یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشاوره و راهنمایی پزشکی دریافت کنید.
